người quảng đi ăn mì quảng
161
đáng là một thú chơi tao nhã, nhưng để nâng thú chơi
này lên hàng nghệ thuật như thư pháp chữ Hán e rằng
là điều bất khả, vì bản thân văn tự La-tinh không thể
sản sinh ra nghệ thuật thư pháp đúng nghĩa.
Cho dù là một thú chơi, nghề viết chữ vẫn phải có
luật lệ, tiêu chí của nó. Cổ nhân khi viết chữ, xin chữ
thường tuân theo những đạo lý nghiêm ngặt. Chữ tâm
chẳng hạn, người mới tứ thập bất hoặc chưa đủ cân
lượng để phóng bút ban cho thiên hạ, dù bút pháp có
tài hoa đến mấy. Phải năm mươi, sáu mươi, đã tri thiên
mệnh hoặc nhĩ thuận rồi mới có cái thâm trầm ổn định
để nói đến cái tâm. Ngày nay, thư pháp hiện đại giản
lược đi nhiều.
Nhưng dù đơn giản hóa đến mấy, người viết thư
pháp trước tiên phải là người viết chữ đẹp. Trên thực
tế, có nhiều người viết chữ như rồng bay phượng múa,
đáng ngả nón chào. Trong những người viết thư pháp
bằng chữ quốc ngữ cũng có số ít là bậc thâm nho. Có
lẽ thấy chữ Hán ít phổ biến nên các tiên sinh chuyển
qua phóng bút bằng chữ quốc ngữ để đại chúng biết
đến thú chơi cao nhã này. Khổ thay, bên cạnh những
bậc chân tài, có những người bình thường viết chữ đã
không lấy gì làm đẹp, đi học vài khóa “thư pháp cấp
tốc” đã về mở lớp dạy thư pháp cho thiên hạ, xem ra
thư pháp còn ít công phu hơn nhiều nghề đơn giản
khác. Trong khi cổ nhân muốn thành danh gia thư
pháp phải khổ luyện mấy chục năm trời, không những
phải viết chữ đẹp, phải thông chữ Hán, còn phải am
