sự cảm ơn, mà khiêm tốn chối khéo: “Đâu có! Đâu có!”. Thực ra trong lòng họ cảm thấy rất vui
khi con mình nhận được sự tán dương, bậc làm cha làm mẹ cũng có chút mát mặt, nhưng họ lại
luôn bị bó buộc trong tư duy truyền thống, cho rằng phải thể hiện sự khiêm tốn của mình,
không được kiêu ngạo, không được để cho con cái có tâm lí tự mãn, vì điều đó sẽ không có lợi
cho sự phát triển của chúng.
Thực ra, thành quả nghiên cứu của tâm lí học hiện đại đã chứng minh rằng, điều trẻ nhỏ cần là
khen ngợi cổ vũ, chứ không phải phê bình. Thường xuyên bị phê bình sẽ tạo nên áp lực đè nặng
lên tâm lí đứa trẻ. Người lớn hiểu rằng nên khiêm tốn, nhưng trẻ con đâu biết đến điều đó.
Chưa biết chừng khi người lớn tỏ ra khiêm tốn, trẻ lại thực sự nghĩ mình kém cỏi, cứ thế lâu
dần làm mất đi sự tự tin và hứng thú của chúng, cuối cùng sẽ coi mọi chuyện xảy ra đều rất đỗi
bình thường. Đây chẳng phải là ảnh hưởng xấu mà sự phê bình mang lại sao?
Đáng tiếc rằng, cha mẹ lại thường không ý thức được điều này, họ không hiểu trẻ con cũng cần
được tôn trọng, chúng cũng có tình cảm, sự tự do và tự tôn riêng. Cách thể hiện tình yêu của
người làm cha làm mẹ không đúng sẽ khiến tình yêu kết thành trái đắng. Họ không hiểu rằng,
nên căn cứ vào từng trường hợp, hoàn cảnh cụ thể và sức chịu đựng tâm lí đặc thù của mỗi đứa
trẻ để quyết định, rốt cuộc nên phê bình hay khen ngợi trẻ.
Trái lại, tại sao trẻ con Mỹ rất hoạt bát, có cá tính và sức sáng tạo? Nguyên nhân quan trọng
nằm ở chỗ, khi trẻ con Mỹ tiếp nhận sự giáo dục, luôn luôn có được rất nhiều lời khen ngợi, chứ
không phải là sự phê bình.
Có một đôi vợ chồng trẻ người Mỹ sống ở tầng dưới nhà chúng tôi, đứa con Jamie của họ vừa
tròn ba tuổi. Đôi vợ chồng trẻ mua cho Jamie rất nhiều sách bút, màu vẽ, cho con tự tập vẽ ở
nhà. Một ngày nọ, bố mẹ của Jamie ra ngoài, chỉ có một bảo mẫu người Trung Quốc ở lại lo liệu
việc nhà. Khi người bảo mẫu làm xong việc, đi vào phòng của Jamie thì bà sửng sốt: Jamie bé
bỏng đã vẽ nhằng nhịt kín tường bao nhiêu loại màu sắc, một bức tường trắng sạch bị làm bẩn
không thể chấp nhận được. Người bảo mẫu nhìn thấy như vậy, tỏ ra rất bực tức. Bà không thể
chấp nhận việc một đứa trẻ lại có những hành động vô kỉ luật như vậy. Đúng vào lúc bà chuẩn
bị trách mắng Jamie thì mẹ cậu bé trở về. Người mẹ nhìn thấy tất cả sự việc, liền xúc động bế
Jamie lên và nói: “Bé yêu của mẹ, con thật giỏi quá! Con đã làm cho cả bầu trời màu trắng nở ra
những đóa hoa thật rực rỡ sắc màu!”
Chúng ta hoàn toàn có thể tưởng tượng, nếu như Jamie thường xuyên phải chịu những lời phê
bình của bảo mẫu, mà không phải là lời khen của mẹ, vậy sau này tính cách cậu bé sẽ hình
thành như thế nào. Người làm cha mẹ thật sự cần ghi nhớ câu nói của Gracián: Con người luôn
