viên, thật là một cấp trên khiến ta thoải mái. Ông không lên mặt, không
kênh kiệu ta đây trí thức, ông chế nhạo lối ăn nói cầu kỳ quan liêu. Tôi nghĩ
rằng khi phải thốt ra những thứ như “hoạch định chiến lược giáo dục” nhất
định ông không khỏi cười thầm.
Ông tin cậy tôi. Hình như ông nghĩ rằng tôi có thể dạy cả bốn cấp ở
trường trung học: năm thứ nhất, năm thứ hai, năm kế chót và năm chót. Có
lần ông còn hỏi tôi thích dạy gì rồi kéo tôi vào cái phòng chứa đầy sách xếp
theo từng cấp. Tôi sững sờ thấy sách chất đầy trên những cái kệ, tới sát trần
cao khoảng sáu mét và chồng đống trên những chiếc xe để đẩy tới các lớp
học. Có những tâp hợp tuyển văn học Anh, Mỹ và thế giới, những chồng
The Scarlet Letter, The Catcher in the Rye, The Painter Bird, Moby Dick,
Arowsmith, Intruder in the Dust, Lie Down in Darkness, Introduction to
Poetry của X.F. Kennedy. Có từ điển, tuyển tập thơ, truyện ngắn, kịch, sách
giáo khoa và báo chí và sách văn phạm.
Anh muốn gì cứ việc lấy tự nhiên, Roger nói, nếu cần gì khác thì chúng
tôi sẽ đặt mua. Cứ thủng thẳng. Tối nay anh về nhà suy nghĩ đi. Bây giờ ta
ra Gas House ăn trưa cái đã.
Dạy học, sách vở, ăn trưa. Với Roger tất cả đều là một. Ông không có
kiểu khi cần thế này, lúc phải thế kia. Tan trường, khi các giáo viên xếp
hàng bấm giờ rồi hối hả ra về thì ông nhướng cặp lông mày, mời tôi ra quán
ngay góc đường làm một chén rượu từ giã. Để đi một chặng đường dài về
nhà tận cuối Brooklyn thì anh cần được bồi dưỡng cho khỏe người chứ.
Thỉnh thoảng ông chở tôi về nhà, hôm nào uống ba ly Martini thì ông lái
thủng thẳng và cẩn thận. Ông ngồi chễm chệ trên chiếc nệm lót nâng cao
tấm thân lùn xủn, nắm chặt tay lái chẳng khác điều khiển tàu kéo trên bến
cảng. Hôm sau ông thú nhận hầu như chẳng còn nhớ hôm nào đã nói những
gì khi lái xe.
Lần đầu tiên trong đời nhà giáo tôi thấy mình được tự do trong lớp học.
Tôi có thể dạy những gì mình thích. Người ngoài có thò đầu vào nghe tôi
cũng chẳng quan tâm. Họa hoằn lắm Roger mới ghé vào lớp để rồi toàn viết
những báo cáo hết sức lạc quan. Ông đã phá vỡ được sự phản kháng của tôi
với những ai đứng trên tôi một hay hai nấc ở thế giới này. Tôi cho ông biết
