[15]
Cho đến những năm 1950, 60 do hàng không dân dụng chưa phát triển mạnh, người di cư
từ châu Âu đến Mỹ thường đi bằng tàu biển tới cảng New York.
[16]
G.I.: (Gevernment Issue) lính Mỹ. The GI Bill (Tên gọi chính thức là Servicemen’s
Readjustment Act – Đạo luật Điều chỉnh dành cho quân nhân, 1944) quy định các quân nhân trở về từ
Thế chiến II được về lại trường đại học hay được giáo dục hướng nghiệp, cũng như được trợ cấp một
năm thất nghiệp. Đạo luật này cũng quy định cung cấp các khoản vay để mua nhà ở và khởi sự kinh
doanh cho các cựu quân nhân.
[17]
Đại đa số người Ireland theo đại Thiên Chúa. Họ chống lại người Anh (đa số theo Thanh
giáo, là một phái của Tin lành) ngoài lý do giành độc lập, còn có lý do tín ngưỡng.
[18]
[19]
Malachy McCourt sinh năm 1932, là diễn viên và cũng là văn sĩ… muộn màng như ông
anh Frank McCourt.
[20]
Người Thiên Chúa giáo đọc kinh Sám hối tới câu “lỗi tại tôi, lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng”
phải đấm nhẹ vào ngực ba lần tỏ ý thành khẩn ăn năn hối hận.
[21]
Theo đạo Thiên Chúa, vì tổ tông loài người là ông Adam và bà Eve đã cãi lời Chúa Trời, ăn
trái cấm, nên con người sinh ra là đã mang tội tổ tông rồi, phải làm lễ rửa tội để thành con Chúa.
[22]
Khoảng mười tuổi, trẻ em đạo Thiên Chúa học giáo lý để được xưng tội và rước thánh thể
lần đầu (First Confession và First Communion). Đây là một nghi lễ cực kỳ quan trọng, sau đó đứa trẻ
mới là một thành viên của cộng đồng giáo hữu.
[23]
Ireland bị Anh đô hộ suốt nhiều thế kỷ. Ở thế kỷ XXI này tại Bắc Ireland (thuộc Anh) tổ
chức I.R.A. – trước đây từng chủ trương bạo động – vẫn đấu tranh đòi độc lập.
[24]
“Custer’s last stand”: tên gọi khác của “Battle of the Little Bighorn”, trận đánh ngày 25
tháng Sáu năm 1876 ở bang Montana, gần sông Little Bighorn, quân đội Mỹ tiến chiếm đất của thổ
dân da đỏ hai bộ tộc Sioux và Cheyenne, vì năm 1874 có tin tìm ra vàng ở Black Hills, Đông Nam
bang này. Thiếu úy kỵ binh Custer đánh giá không đúng mức quy mô của địch quân, tự động ra quân,
lọt vòng vây khiến cả trung đoàn bị thương vong, bản thân tử trận.
[25]
William Shakespeare (1564-1616): nhà thơ, nhà soạn kịch lớn nhất của Anh và của văn học
Anglo-Saxon nói chung.
[26]
Julius Ceasar (100-44 trước CN): nhà chính trị và quân sự lỗi lạc La Mã.
