culpa chỉ còn là tiếng thì thầm trong quá khứ. Nó vẫn còn đó, nhưng giờ ta
đã lớn hơn và không còn dễ sợ hãi như trước kia.
Khi được tha tội linh hồn ta bề ngoài trắng lóa tinh khôi, song tội lỗi
sinh ra những cái nhọt nung mủ hôi hám. Ta cố tự cứu bằng Mea culpa,
cụm từ Latin duy nhất có ý nghĩa nào đấy với ta hay với Chúa.
Nếu được quay về năm hai mươi bảy tuổi, năm đầu tiên trong đời thầy
giáo, tôi sẽ đãi mình một khoanh thịt bò với khoai tây rán và một ly bia nâu
nặng. Tôi sẽ ra sức lên lớp cho tôi. Lạy Chúa, này nhóc, thẳng người lên.
Rụt hai cái vai xương xẩu lại. Đừng lí nhí như thế. Nói to và rõ vào. Đừng
khiếp nhược như thế. Ở trường này ai nấu sung sướng được tuân lệnh. Anh
tập tọng làm nhà giáo, không dễ ăn đâu nhé. Ta biết chứ. Ta từng mà. Anh
làm cảnh sát xem ra dễ hơn đấy. Ít ra anh cũng có khẩu cung hay dùi cui để
tự vệ. Còn thầy giáo chẳng có gì hết ngoài cái miệng. Nếu anh không học
mà yêu lấy nghề thì đời anh sẽ khốn khổ thôi.
Phải chi có ai đó bảo tôi: Này, anh Mac kia ơi, ba mươi năm ròng đời
anh rồi sẽ chẳng có gì khác ngoài trường lớp, trường lớp, trường lớp, học
trò, học trò, học trò, bài làm, bài làm, bài làm, đọc rồi sửa, đọc rồi sửa, cả
núi bài làm cao nghệu, ở trường, ở nhà, suốt ngày suốt đêm chỉ toàn đọc với
đoc, nào truyện, nào thơ, nào nhật ký, nào thư tuyệt mệnh, thư xin phép,
nào kịch, nào tiểu luận, thậm chí tiểu thuyết, nghĩa là bài làm của hàng
nghìn – hàng nghìn nhé – thanh thiếu niên New York trong bấy nhiêu năm,
của vài trăm công nhân viên nam nữ, và anh sẽ không đời nào có thì giờ
đọc Graham Greene hay Dashiell Hammett, F. Scott Fitzgerald hay P.G.
Wodehouse quen thuộc hoặc Jonathan Swift, người anh yêu thích. Anh sẽ
phát mù vì phải đọc bài tập của toàn những Joey với Sandra, Tony với
Michelle – những tâm sự lê thê, những đam mê, những ngất ngây nho nhỏ.
Hàng núi bài vở của bọn nhóc đấy, Mac ạ. Nếu mở hộp sọ anh ra hẳn sẽ
thấy hàng nghìn đứa choai choai bò lổm ngổm trong bộ não của anh. Hàng
năm, cứ mỗi độ tháng Sáu là chúng tốt nghiệp, trưởng thành, đi làm và
thăng tiến. Rồi đến lượt chúng có con có cái, anh Mac ạ, những đứa bé này
một ngày đso lại sẽ đến học tiếng Anh với anh; anh sẽ lại bắt đầu một khóa
học mới và những Joey và Sandra, những Tony và Michelle ngồi trước mặt
