NGƯỜI THẦY DẬY ĐÁNH KIẾM - Trang 184

của chúng tôi chạy suốt cuộc hành trình không có sự cố gì và ngay chiều tối
hôm ấy chúng tôi đến Novgorod, thành phố cổ đã đi vào câu phương châm
Nga "Không ai có thể chống đỡ nổi với thánh thần và Novgorod lớn lao".
Novgorod trước kia là chiếc nôi phong kiến Nga, có tới sáu mươi nhà thờ
mà vẫn không đủ cho dân cư đông đúc ở đây, ngày nay thành phố với
những tường thành lở lói, đổ nát như một thủ đô chết giữa Saint-Peterbourg
và Moscou là hai thủ đô hiện đại.
Chúng tôi chỉ dừng ở Novgorod để ăn khuya rồi lại lên đường đi ngay.
Thỉnh thoảng trên đường đi chúng tôi gặp những đống lửa, chung quanh là
mười, mười hai người đàn ông râu dài và một đoàn xe bốn bánh nép bên
đường. Những người ấy là công nhân vận tải, do không có làng quán nên
cắm trại ngay bên đường, nằm ngủ đắp áo choàng và ngày hôm sau lại lên
đường, vẫn thoải mái, vui vẻ như đã qua đêm trên chiếc giường tốt nhất thế
giới. Trong lúc họ ngủ, ngựa được thả ra gặm cỏ trong rừng, hoặc trên cánh
đồng. Sáng ra những người vận tải huýt gọi và những con ngựa tự đứng xếp
vào vị trí của mình.
Ngày hôm sau chúng tôi thức dậy giữa vùng được mệnh danh là Thuỵ sĩ
Nga. Đây là một thị trấn rất đẹp, xen lẫn ao hồ, thung lũng và đồi núi giữa
những cánh đồng cỏ vĩnh cửu hoặc những rừng thông âm u và bao la.
Valdaï, cách xa Saint-Peterbourg gần chín mươi dặm, là trung tâm và thủ
đô của vùng Thuỵ Sĩ phương Bắc này. Xe chúng tôi vừa dừng lại thì vô số
người bán bóng chày vây quanh làm tôi nghĩ đến những người bán đồ chơi
ở Paris.
Sau Valdaï đến Torchok, nổi tiếng về việc buôn bán da dê thuộc, làm ủng đi
buổi sáng rất lịch sự và dép đi trong nhà của phụ nữ thật điệu. Rồi Tver,
tỉnh lỵ có một chiếc cầu thật dài gần sáu trăm bộ bắc ngang qua sông Volga.
Con sông này dòng chảy rộng, bắt nguồn từ hồ Seigneur và chảy ra biển
Caspienne, sau khi chảy qua suốt chiều rộng của nước Nga, nghĩa là một
không gian gần bảy trăm dặm. Cách thành phố này khoảng hai mươi cây
số, chúng tôi gặp trời tối, sáng ra đã thấy những mái vòm lóng lánh và
những gác chuông tắmvàng của Moscou.
Cảnh vật trông thấy gây cho tôi một cảm giác sâu sắc. Trước mắt tôi là một