- Cưa có nhiều loại. Bài học thứ nhất của thầy là học cưa. Đây là cái lưỡi
cưa.
Miệng nói, tay ông Văn Chỉ giơ cái cưa lên cao, miệng nhủm nhỉm:
- Tay cưa là chỗ thầy cầm để thực hiện thao tác. Trên cùng, đây, cái sợi
dây thép xoắn này là giằng cưa. Cái này là thanh chống. Cưa này là cưa
ngang, dài khoảng 60 phân. Cưa dọc dài hơn. Độ 80 phân. Còn cưa cắt
mộng, cưa hạt mướp, thầy sẽ học sau. Thầy ngồi lên đây. Cái bàn này dùng
để làm các công việc về nghề mộc, tiếng chuyên môn gọi là cái cầu bào.
Một chân thầy đặt trên đất. Một chân thầy để trên này, đè lên khúc gỗ cần
cắt. Thầy có nhìn thấy đường mực đen không? Có hả! Mắt thầy còn tinh
anh lắm. Lưỡi cưa của thầy lúc nào cũng phải bám mực, nghĩa là ăn vào
giữa vạch mực, tuyệt đối không ngoằn ngoèo rắn lượn. Bài học đầu tiên là
tập cưa ngang, thầy ạ.
- Cám ơn sư phụ Văn Chỉ!
- A! Lại tâng tôi lên hàng sư phụ cơ à. Nào! Bây giờ thầy bắt đầu cưa đi.
- Sư phụ dạy nghề của tôi ơi. Tôi là anh thợ học việc, phó nhỏ chuyên để
sai vặt cũng còn chưa đáng. Xin đừng gọi tôi là thầy.
- Không sao! Một chữ cũng là thầy. Huống hồ, thầy giáo là nghề gốc của
thầy. Hơn chục năm trước, những lần tôi đi khai thác gỗ trên khu rừng Đản
Khoa, nhờ vả thầy, lúc ấy chả gặp thầy trong vai ông giáo là gì. Nghề
nghiệp nó ám vào ta, ăn vào máu thịt ta, không rời xa nó được đâu. Bao
nhiêu năm qua thầy chẳng đã từng dạy cả mấy trăm học trò đó sao! Còn
bây giờ nữa, thầy vẫn là thầy từ trong phong thái cốt cách đấy, thầy ạ. Tôi
không nịnh thầy đâu. Thầy không đồng hạng với loại thợ vai u thịt bắp, ăn
bốc ngồi xổm như bọn tôi đâu. Hề hề…
Đứng né sang một bên, nhìn thầy Quang Tình lóng ngóng nhấc cái cưa,
đặt lưỡi cưa vào khúc gỗ, rồi mắm môi mắm lợi đưa đẩy, ông Văn Chỉ tủm
tỉm cười rồi lại gật gật gù gù. Không sao! Không sao! Chuông có đánh mới
kêu. Lúc đầu đường cưa làm sao mà đã mềm mại thong dong ngay được!
*
