tạo dựng ngôi đại khoa ông thân sinh ra bố tôi kiếm được nhờ nghề gá bạc.
Ông thợ phạm tội đánh bạc và chỉ lĩnh án có ba năm. Ngày ông mãn hạn tù,
tôi đã có trình độ thợ mộc bậc ba. (Đó, chuyện tôi học nghề mộc là tình cờ
vậy chứ không như có lần tôi đã bịa tạc với thầy đâu.) Dạo đó do đi rừng
nhiều nên tôi biết khu rừng Đản Khoa gần đó là vùng rừng nguyên sinh, có
rất nhiều sến táu cổ thụ lưu niên.
Đến năm thứ tư ở tù thì tôi được tha bổng. Kỳ lạ chưa? Nhưng thật ra thì
không có gì là kỳ lạ cả. Vì suốt ba năm ở tù là chuỗi thời gian tôi liên tục
làm đơn khiếu nại. Và cô em gái tôi ở bên ngoài không kỳ quản khó nhọc
hết ngày này sang ngày khác đến gõ cửa các cơ quan hữu trách kêu oan cho
tôi và tốn kém không ít tiền bạc. Nén bạc đâm toạc tờ giấy!
Ra tù, tôi cùng mấy anh em phạm nhân học mộc ở lại ngay địa phương
nơi trại giam “đóng quân”. Chẳng phải là gan sành dạ sỏi gì. Mà chỉ là nát
gỗ thì còn bờ tre, còn có nghề trong tay thì hãy kiếm sống cái đã. Mà kiếm
sống thì không gì bằng quen biết thung thổ. Tôi quen biết thầy Quang Tình
từ đó. Không thể quên được những lần đói khát được thầy cưu mang, rét
mướt được thầy truyền cho hơi ấm ngọn lửa. Một miếng khi đói bằng một
gói khi no. Bát cơm phiếu mẫu nhớ ơn nghìn vàng.
Làm nghề khai thác gỗ cực lắm. Thứ nhất là mồ côi cha. Thứ nhì gánh
quẩy, thứ ba sơn tràng. Đản Khoa là vùng rừng nguyên sinh tôi đã biết.
Nhưng phải qua mấy dẫy núi đá vôi che khuất bên ngoài, đi cả nửa ngày
đường mới vào tới nơi. Cơ giới không có đất dụng. Chỉ có sức người và sức
trâu. Nghĩ đến những ngày lặn lội trong khu rừng Đản Khoa giờ tôi vẫn còn
rùng mình. Hồi đó làm gì đã có máy cưa. Chỉ có rìu búa. Đứng chặt cây,
thấy ngưa ngứa, cúi xuống nhìn, hai bắp chân đã bu đen muỗi rừng. Tuốt
ngược lên một cái, xòe hai bàn tay nhìn, cả năm ngón tay và lòng bàn tay
đã đỏ lòm máu mình.
Nguyên tắc lâm nghiệp đặt ra là chỉ được khai thác ba mươi phần trăm
trữ lượng gỗ của rừng. Vì như thế, sau mười năm thì rừng đó sẽ hồi sinh
hoàn nguyên. Thêm nữa cây nào đủ tiêu chuẩn mới được đốn hạ và quyết
không được gây tổn hại đến đám cây non chung quanh. Như vậy, với người
