NGƯỜI TÌNH - Trang 33

loạn rõ ràng. Tôi nhìn thấy rằng chị Ðô và anh tôi đã luôn luôn ở gần bên
sự điên loạn đó. Còn tôi, không, trước đây không bao giờ tôi nhìn thấy sự
điên loạn đó. Không bao giờ tôi nhìn thấy mẹ tôi trong trạng thái mất trí cả.
Tình trạng mà bà đã bị. Từ lúc mới sinh ra. Trong giòng máu. Sự điên loạn
không làm bà đau ốm gì cả, bởi vì đối với bà nó giống như sức khỏe, được
củng cố hai bên bởi chị Ðô và đứa con trai cả. Không một ai khác trừ họ
nhận biết điều đó. Bà luôn luôn có nhiều bạn, bà giữ những người bạn đó
trong suốt nhiều năm và vẫn luôn luôn kết giao thêm với bạn bè mới,
thường là rất trẻ, giữa những viên chức đến từ nội địa, hoặc sau đó giữa
những người ở Ðà Nẵng, nơi có nhiều người đã nghỉ hưu từ những thuộc
địa của Pháp. Bà luôn luôn có người chung quanh, trọn đời bà, nhờ những
gì mà họ gọi là sự thông minh sống động của bà, sự vui vẻ của bà, cùng
tính đĩnh đạc vô song và không hề mỏi mệt của bà.
Tôi không biết ai đã chụp bức ảnh với niềm thất vọng đó. Bức ảnh trong
sân nhà ờ Hà Nội. Có lẽ là cha tôi, một lần cuối cùng. Vài tháng sau ông
được đưa trở về Pháp vì sức khỏe. Trước đó ông vừa đến Nam Vang vì một
công việc mới. Ông chỉ ở đó vài tuần lễ. Không đầy một năm sau ông chết.
Mẹ tôi đã không trở lại Pháp với ông, bà vẫn ở lại chỗ cũ, kẹt cứng ở đó. Ở
Nam Vang. Trong ngôi nhà khang trang nhìn xuống dòng sông Cửu Long,
đã có thời là cung điện của vua Cam Bốt, ngay giữa những khu vực kinh
hoàng, rộng nhiều mẫu ấy, nơi mà mẹ tôi rất sợ hãi. Ban đêm bà cũng làm
cho chúng tôi sợ nữa. Cả bốn mẹ con chúng tôi ngủ chung một giường. Bà
nói bà sợ bóng tối. Chính trong ngôi nhà đó mà bà nghe tin cha tôi chết. Bà
biết điều đó trước khi bức điện tín đến nơi, từ đêm hôm trước, vì một dấu
hiệu mà chỉ có một mình bà trông thấy và có thể hiểu được, vì một tiếng
chim gọi giữa đêm, run sợ và lạc lõng trong phòng làm việc nơi hướng bắc
cung điện, trong phòng làm việc của cha tôi. Cũng chính ở nơi đó, vài ngày
sau cái chết của chồng, mẹ tôi đã gặp tận mặt cha của bà. Bà bật đèn lên.
Ông ở đó, đứng bên cạnh chiếc bàn trong gian đại sảnh hình bát giác. Ðang
nhìn bà. Tôi còn nhớ tiếng thét, tiếng gọi đó. Bà đánh thức chúng tôi dậy,
kể cho chúng tôi nghe những gì đã xảy ra, cái cách ông đã ăn mặc như thế
nào, trong bộ đồ dành để mặc ngày Chủ Nhật màu xám đẹp nhất của ông,