NGƯỜI TÌNH - Trang 82

lần nữa trong những tấm ảnh gần đây. Hố ngăn cách giữa chúng tôi vẫn
càng ngày càng sâu đậm. Mỗi khi xem xong, những tấm ảnh lại được gói
cất để dành trong những mảnh vải mềm cất trong tủ quần áo. Mẹ tôi bắt
chúng tôi chụp ảnh để bà có thể nhìn thấy xem chúng tôi có phát triển bình
thường không. Bà xem xét chúng tôi đầy đủ từng chi tiết, giống như những
bà mẹ khác xem xét con của họ. Bà so sánh những tấm ảnh với nhau, bàn
cãi xem mỗi đứa chúng tôi đã lớn lên như thế nào. Không ai trả lời bà cả.
Mẹ tôi chỉ cho chụp ảnh những đứa con của bà. Không bao giờ chụp thứ gì
khác nữa. Tôi không có bất cứ một bức ảnh nào về Vĩnh Long, không một
bức nào hết, về khu vườn, về dòng sông, về những đại lộ có trồng những
hàng me thẳng tắp hai bên hồi Pháp chiếm đóng, không có tấm ảnh nào về
ngôi nhà, về những căn phòng ngủ quét vôi trắng như ở cơ quan với những
chiếc giường sắt sơn đen thếp vàng lớn, được thắp sáng như những phòng
học bởi những ngọn đèn đường màu đỏ, những chụp đèn bằng kim loại
xanh, không có một hình ảnh nào về những nơi chốn khác thường đó,
những nơi chốn luôn luôn tạm bợ, xấu xí không thể diễn tả, những nơi chốn
phải chạy thoát đi, là nơi mẹ tôi phải cắm trại cho đến khi nào, như bà nói,
bà định cư thật sự, nhưng chỉ ở Pháp, trong những vùng mà cả đời bà đã
nói đến, và những vùng đó cũng đổi thay tùy theo tính khí của bà, tuổi tác
của bà, nỗi sầu muộn của bà, đâu đó giữa Pas-de-Calais và Entre-Deux-
Mers. Nhưng đến khi bà dừng chân vĩnh viễn, khi bà định cư ở vùng sông
Loire, thì căn phòng của bà lại chỉ là một bản sao thảm hại của căn phòng ở
Sa Ðéc. Hẳn bà không còn nhớ nữa.
Bà không bao giờ cho chụp ảnh những nơi chốn, những phong cảnh, chỉ
chụp chúng tôi mà thôi, những đứa con của bà, và hầu hết là bà cho chụp
chúng tôi chung cả đám để đừng tốn kém nhiều quá. Một vài tấm ảnh của
chúng tôi được chụp một cách tài tử bởi những người bạn của mẹ tôi,
những người đồng nghiệp mới vừa sang thuộc địa, họ chụp ảnh các phong
cảnh vùng nhiệt đới, những cây dừa và những người phu mộ để gửi về gia
đình.
Vì một lý do bí ẩn nào đó mẹ tôi thường đưa ra cho gia đình bà xem những
tấm ảnh của con cái bà khi bà nghỉ phép trở về bên nhà. Chúng tôi không