T
rong suy nghĩ của tôi, khi mà tôi đang cần nhiều chất dinh dưỡng nhất
cũng chính là lúc tuyệt đại đa số người Trung Quốc đang đói đến độ sống dở
chết dở. Tôi thường nói với bạn bè rằng, nếu không vì cái đói, tôi có thể sẽ
thông minh hơn tôi bây giờ nhiều, tất nhiên cũng chưa hẳn là như vậy. Cũng
chỉ vì vừa mới mở mắt chào đời đã chịu đói cho nên trong ký ức tôi, những
ấn tượng về cái ăn là sâu đậm nhất. Ngày ấy, nhà tôi có đến mười mấy miệng
ăn, mỗi khi ăn cơm là tôi khóc một bận. Lúc tôi khoảng bốn năm tuổi gì đó,
tôi và con gái của chú tôi - lớn hơn tôi mấy tháng tuổi, bữa ăn nào cũng được
bà nội cho mỗi đứa một củ khoai khô khốc. Lúc nào tôi cũng nghĩ là bà nội
thiên vị nên chụp lấy củ khoai phần cho cô em và ném phần của tôi về phía
con bé. Giật được rồi, lại cảm thấy phần của mình lại có phần to hơn nên lại
vội vàng giật lại đến đôi ba lần. Gương mặt của thím tôi đỏ rần lên, em gái
cũng khóc thét lên, tất nhiên nước mắt của tôi cũng đã rơi lã chã. Mẹ thở dài
bất lực, bà nội thì phàn nàn tôi là thằng tham ăn tục uống, mẹ liên tiếp phụ
họa biểu lộ sự đồng tình, lại còn oán cái bụng của tôi sao mà to! Mẹ lại còn
nói, biết thế này bà chẳng bao giờ đẻ tôi ra làm gì.
Ăn xong củ khoai khô khốc, những gì còn lại trong mâm chỉ là những
sợi rau dai nhách. Những sợi rau đen sì nhét vào mồm nhưng không thể nuốt
nổi, nhưng dù sao thì cũng phải nuốt, do vậy mà vừa nuốt vừa khóc. Vậy thì
dựa vào chất gì để tôi trưởng thành? Làm sao tôi biết được. Lúc ấy tôi chỉ
nghĩ: Đến lúc nào thì tôi được ăn một bữa khoai no nê nhỉ? Chỉ cần ăn khoai
no, thế là tôi đã thỏa mãn lắm rồi!
Mùa xuân năm 1960 là thời kỳ ảm đạm nhất trong lịch sử tồn tại của
đời tôi. Những cái gì có thể ăn được đều không còn, rễ cỏ, vỏ cây, cỏ ở hiên
nhà cũng đã hết. Trong làng ngày nào cũng có người chết, tất cả đều là chết
đói. Ban đầu, thân nhân của người chết còn khóc vài tiếng và khiêng xác ra
mảnh đất đầu thôn chôn cất đàng hoàng, sau đó thì không còn sức để khóc
nữa, chỉ làm mỗi công việc mang ra ngoài đồng, đào cái hố nông choèn mà
