vào trong… Những điều tận mắt chứng kiến thật khó có thể quên được. Cua
rất ngon nhưng không nỡ ăn. Dùng dây mềm buộc chúng lại thành xâu khiến
chúng phun bọt trắng ra ngoài, mang ra chợ, cứ ba xu một con bán cho những
cán bộ lãnh đạo công xã, được ít tiền mua một ít gạo cao lương, bánh hạt
bông rồi nghiền thành bột, thêm vào một vài loài rau dại, với nông dân chúng
tôi, thế đã là hạnh phúc nhất trần đời. Chúng tôi chịu khổ đã thành nếp, quyết
không để cho cái miệng lúc nào cũng thèm ăn của mình đụng đến những thứ
thức ăn xa xỉ, cần phải có ý thức xác lập những giới hạn cho cái miệng của
mình để hạn chế những đau khổ trong ngày mai!
Mùa thu, hạt cỏ đã chín. Loại hạt cỏ ngon nhất là hạt bo bo nước. Chà
thật mạnh, vỏ của chúng sẽ bong ra, xay nhỏ và làm bánh hấp lên, nhai trong
miệng nghe tí tách cũng rất thú vị.
Côn trùng mùa thu ăn cũng rất ngon, ngoài những con châu chấu
thường mùa nào cũng có, còn có dế. Dế đến thâm thu thì đen bóng đến độ
phát ra màu đỏ, trong bụng toàn trứng, rang giòn lên có mùi vị rất đặc biệt.
Bắt dế khó hơn bắt châu chấu nhiều, loại này không những chạy nhanh mà
còn biết chui vào hang. Ngoài ra còn có một loài côn trùng khác, đến bây giờ
tôi mới biết tên nó là bọ rùa vàng, vốn là ấu trùng của loài bọ dừa, to bằng hạt
hạnh, toàn thân màu đen, láng bóng, ban đêm thường nhắm vào những ngọn
đèn mà lao vào nên người quê tôi gọi là “bọ đui”. Loài côn trùng này thường
kết thành đàn bám trên cành cây hoặc cọng cỏ thành từng chùm trông chẳng
khác một chùm nho. Lợi dụng bóng đêm, chúng tôi cứ nhắm những cành cây
cọng cỏ mà vuốt, mỗi đêm có khi được cả túi. “Bọ đui” được rang chín bốc
lên mùi vị khác hẳn với châu chấu và dế. Còn phải kể đến loài sâu đậu, sau
tết Trung thu thì nhả hết chất bẩn trong bụng. Sau khi nhả chất bẩn, bụng sâu
đậu chỉ còn toàn mỡ màu trắng, là một chất protein cao cấp!
Mùa đông là thời kỳ ảm đạm nhất của chúng tôi. Ba mùa xuân hạ thu,
chúng tôi có thể bằng cách này cách khác kiếm vỏ cây rễ củ và côn trùng cho
vào miệng; mùa đông cây cỏ điêu linh, băng dày cả thước, cho dù dưới mặt
đất có côn trùng nhưng làm sao phá vỡ nổi băng dày, cá dưới đầm dưới sông
cũng không thể nổi trên mặt băng. Nhưng trí tuệ của con người là vô cùng vô
hạn, đặc biệt là trong lĩnh vực tìm cái ăn. Mọi người nhanh chóng phát hiện,
những vùng đất đã từng bị ngập nước trong đầm lúc này đã có một lớp rêu
xanh dày xuất hiện, cong veo và bóc lên từng mảng như bánh khô, ngâm
trong nước một thời gian ngắn, rồi lại bỏ vào trong nồi hong cho khô sẽ giòn
