công nhân khai thác mỏ mất ngủ, cũng rất ít nghe nói những nông dân ban
ngày vung mồ hôi như mưa trên đồng lại không ngủ được vào ban đêm. Tôi
chưa bao giờ làm phu kéo xe thành phố nhưng đã rất nhiều năm tôi là một
nông dân đúng nghĩa ở quê nhà, biết rất rõ rằng sau một ngày cật lực trên
đồng, trời vừa sập tối là đã lăn lên giường ngáy khò khò. Thế nào là trước khi
ngủ phải rửa chân, đánh răng…, trong từ điển của nông dân hầu như không
có những khái niệm này. Thế nào là muỗi, thế nào là chấy rận… nào có để ý
gì. Vất bát xuống đất, mò lên giường, chỉ vừa nhắm mắt là đã chìm vào giấc
ngủ mật ngọt, ngay cả một giấc mộng cũng không có. Người ở thành phố bây
giờ ít khi có cơ hội đổ mồ hôi, nhưng lao lực nhiều lên một tí cũng rất có lợi
cho giấc ngủ.
Thứ tư là phải có chút tinh thần của AQ, nói cách khác là hãy cố gắng
học tập AQ. Lão AQ mỗi lần nhận phải những điều uất ức ở bên ngoài, quay
về đến Thổ Cốc trăn qua trở lại không dỗ được giấc ngủ thì dang tay tát thẳng
vào mặt mình. Nếu bị người khác đánh thì bảo đó là con đánh cha; nếu bị kẻ
giàu có làm nhục thì tự nhủ tổ tiên nhà tao giàu gấp mấy nhà mày…, sau đó
thì thu được những thắng lợi về mặt tinh thần và thế là lão chìm trong giấc
ngủ rất ngon. Phép thắng lợi tinh thần này hầu như không có tác dụng với
những ai hiển đạt, nhưng với những người thấp cổ bé họng chúng ta cũng là
một loại pháp bảo bất khả ly thân.
Ngoài bốn cách như đã trình bày ở trên, nhất định sẽ còn rất nhiều cách
để dỗ con người ta vào giấc ngủ. Chính trị gia chủ yếu dựa vào thuốc an thần,
văn nhân thường dựa vào rượu ngon, nghe đâu là những người phụ nữ cô độc
thường dựa vào việc tự an ủi… Trong mắt tôi, hoàn cảnh đẹp nhất để có giấc
ngủ ngon là: đêm khuya thanh vắng, mưa thu se sắt hay mưa xuân rào rào
đập vào cành lá cành hoa bên khung cửa sổ. Gần thì tiếng mưa rả rích ngoài
khung cửa, xa hơn thì có tiếng chó sủa văng vẳng mông lung, trên giường
chăn chiếu vừa mới phơi thoang thoảng mùi nắng, trên bàn có một ngọn nến
lung linh mờ tỏ soi rọi cuốn sách để mở. Lúc vừa cảm thấy mệt mỏi, thân thể
