tôi sẽ là hoàng đế trong nước cộng hòa ấy, ở đó tôi là chúa tể của tất cả. Để
khai sinh ra nước cộng hòa văn học ấy đương nhiên là phải dùng bút, dùng
ngôn ngữ, dùng một thứ trí tuệ siêu việt, và đương nhiên cũng phải dựa vào
vận may. Vận may nhiều khi còn quan trọng hơn cả thiên tài.
Trong tiểu thuyết của mình, Faulkner để cho nhân vật của mình “nghe
thấy khí vị lạnh lẽo đến lóa mắt”. Cái lạnh không những có “mùi vị” mà còn
“lóa mắt”. Té ra trên đời này lại có một thứ cảm giác đến kỳ diệu như thế
sao? Ngẫm nghĩ cho thật kỹ mới vỡ lẽ rằng, thế giới này vốn là như vậy.
Nhiều năm về trước, trên những con đường kết đầy băng vào những buổi
sáng tinh mơ, tôi đã không cảm nhận được mùi vị của băng đến lóa mắt hay
sao? Trước khi đọc Faulkner, tôi đã viết cuốn “Củ cà rốt trong suốt”, trong đó
có một cậu bé có thể nghe được tiếng rơi của một sợi tóc xuống đất. Khi viết
xong những lời phá cách như vậy, tôi trăn trở bất an, loáng thoáng đâu đó tôi
nghe thấy những lời khích lệ của Faulkner: Anh bạn, cứ thế mà làm. Hãy để
cho thế giới cũ như hoa đào trôi theo dòng nước và biến mất, hãy để cho
vầng thái dương tươi nguyên chiếu rọi toàn cầu!
Từ đó trở về sau, tôi vùi đầu vào công việc “kiến quốc”, tạm thời rời xa
Faulkner. Nhưng tôi với ông già người Mỹ này đã thiết lập được một mối
quan hệ cá nhân tương đối thân thiết. Tôi thường nghĩ về ông ta trong những
đêm thanh vắng và để biểu hiện sự tôn kính của mình, mỗi lần trông thấy
sách của ông là bằng mọi cách tôi phải mua cho kỳ được.
Thời gian gần đây, tôi tiếp tục đọc những trang sách của Faulkner.
Những gì ông viết trong sách quả thật là không còn quan trọng lắm đối với
tôi nữa. Từ trước đến nay tôi chưa hề đọc cuốn sách nào của ông từ đầu đến
cuối. Tôi đọc sách của Faulkner chẳng khác nào tán chuyện gẫu với những
ông già ở quê tôi, đông một lời tây một câu, trời nam đất bắc không có bến có
bờ, nhưng có điều tôi có thể tìm thấy được những điều bổ ích trong quá trình
giao lưu lãng đãng ấy.
