chất phụ dung của phê bình. Mối quan hệ cùng dựa vào nhau giữa tiểu thuyết
và phê bình tiểu thuyết bị điên đảo khiến cho thực tiễn sáng tác và lý luận
sáng tác cơ hồ biến thành hai sự việc chẳng có liên quan gì đến nhau. Tiểu
thuyết biến thành một thứ đạo cụ cần thiết để các nhà phê bình tân trào lưu
phô diễn kỹ xảo. Kiểu phê bình theo lối biểu diễn những ham muốn của cái
tôi cá nhân của nhà phê bình, cùng với những khát vọng được biểu diễn của
các nhà tiểu thuyết như thế này đã khiến tuyệt đại bộ phận các nhà tiểu thuyết
phải quỳ như một người vợ hiền nâng khăn sửa túi trước mặt nhà phê bình,
để mong chờ nhận được sự phê bình. Quá được yêu chiều nịnh nọt nên kiểu
phê bình tiểu thuyết thời thượng này rồi sẽ rất nhanh chóng bộc lộ hết những
mặt trái của nó và sẽ lụi tàn; còn kiểu phê bình truyền thống vì sự trong sáng
chân thực mà sẽ vĩnh viễn tồn tại.
Thao tác cơ bản của trào lưu phê bình mới là: Đem cái đơn giản biến
thành phức tạp; đem cái rõ ràng biến thành mơ hồ; từ chỗ không có ý nghĩa
tượng trưng tìm ra cái tượng trưng; từ chỗ không có gì ma quái biến thành ma
quái; đem một nhà tiểu thuyết vốn bình thường dung dị bôi vẽ cho đến độ
thâm uyên không thể dò.
Thao tác cơ bản của trào lưu phê bình truyền thống là: Đem cái tưởng
như vô cùng phức tạp nhưng thực ra là rất đơn giản trở về với đơn giản; đem
cái khô chát trả về với sự rõ ràng minh bạch; bài trừ những gì tượng trưng lộ
liễu; mở khóa những trò quỷ thuật.
Tôi thiên về cách phê bình truyền thống, bởi nó là một kiểu phê bình
mộc mạc giản dị, vừa có trách nhiệm với nhà tiểu thuyết và sáng tác của anh
ta, có trách nhiệm với độc giả, đồng thời nhà phê bình cũng có trách nhiệm
với chính mình, cho dù phải đối mặt với kiểu phê bình mới, cũng phải đối
mặt với kiểu văn phong phù hoa diễm lệ đang trở thành thời thượng trên văn
đàn đương đại.
3. Suy cho cùng, tiểu thuyết là cái gì?
