đông trong tâm linh, chỉ cần có điều kiện ngoại cảnh thích hợp là có thể đâm
hoa kết quả. Quá trình học tập về thực chất mà nói là quá trình đi tìm hạt
giống ấy, không có gì cả thì làm sao tìm ra được cái gì. Cho nên những học
viện văn học bồi dưỡng ra rất nhiều người hiểu như thế nào là sáng tác nhưng
không hề biết sáng tác. Ai ai cũng có quê hương, nhưng tại sao không phải
bất kỳ ai cũng là nhà văn? Hãy để cho Thượng đế trả lời vấn đề này.
Thượng đế đã cho anh một tâm linh có thể lĩnh hội được những diễn
biến tình cảm của con người, quê hương cung cấp cho anh cốt truyện và ngôn
ngữ, còn lại tất cả là chuyện của anh, không ai có thể giúp đỡ được anh trong
chuyện này.
Suy cho cùng, tôi cũng đã tiếp cận với vấn đề có tính khai tâm: quan hệ
giữa nhà tiểu thuyết với quê hương. Nói một cách chuẩn xác hơn là: quan hệ
giữa tiểu thuyết với quê hương của nhà tiểu thuyết.
4. Chế ước của cố hương
M
ười tám năm trước, khi tôi còn là một nông dân cần cù đổ mồ hôi trên
những mảnh đất nghèo nàn ở vùng Đông Bắc Cao Mật, lòng tôi đã từng sản
sinh một nỗi oán hận khắc cốt ghi tâm đối với mảnh đất này. Nó đã bòn rút
mồ hôi và máu của tổ tiên tôi, lại tiếp tục gặm nhấm cuộc sống của tôi. Suốt
ngày chúng tôi bán mặt cho đất bán lưng cho trời, so với trâu ngựa, mồ hôi
của chúng tôi đổ ra còn nhiều hơn gấp bội, nhưng những thứ mà chúng tôi có
được là một cuộc sống thê thảm, áo chẳng che được thân, ăn không được đầy
bụng. Chúng tôi trăn trở qua những mùa hè nóng bức, run rẩy qua những mùa
đông giá lạnh. Tất cả đều trở nên ghẻ lạnh, tháng ngày cứ ngây ngây độn độn
như thế mà trôi. Những căn nhà lá thấp tè rách rưới, những nhánh sông cạn
khô trơ đáy, người quen như những tượng đất tượng gỗ, những cán bộ thôn
hung ác gian tà, những con em cán bộ ngu đần mà kiêu ngạo… Lúc ấy tôi đã
