niệm người cha (Vatersehnsuch) chỉ có thể có khi hệ thống căn bản của
tương quan với người cha - có lẽ cũng là với con vật - đã biến đổi theo các
thời đại. Những biến đổi như thế cho phép nhận thấy một cách dễ dàng,
ngay cả khi người ta muốn tránh né sự khởi đầu của cảm nhận tâm lí đối
với con vật và đối với sự phân rã của Totem giáo thông qua sự thuần dưỡng
súc vật.
Trong bối cảnh nảy sinh do trừ khử người cha, xuất hiện cái thời
khắc mà với thời gian tất sản sinh ra một sự dâng cao đặc biệt của hoài
niệm người cha. Những người con trai đã từng cùng hùa nhau giết chết cha
đã rơi vào trạng thái mỗi người đều ao ước ngay lập tức trở thành như cha
và bày tỏ mong muốn của mình bằng cách ngấu nghiến (Einverleibung) các
bộ phận của vật thay thế trong bữa tiệc Totem. Mong ước ấy do bị ức chế
bởi qui ước chế ngự mọi thành viên của liên minh huynh đệ đã không thể
nào được thoả mãn. Không có bất kì ai có thể và được phép đạt đến sự hoàn
thiện quyền uy như người cha, một sự hoàn thiện mà họ mỗi người từng
theo đuổi. Theo đó thì trong lịch trình dài lâu của các thời đại, nỗi oán thù
cha, cái đã từng đẩy đến vụ việc, có thể đã bị gạt sang một bên, còn hoài
niệm về ông lại lớn dần lên, và có thể đã xuất hiện một ý tưởng lấy quyền
năng tối thượng và và tự do vô hạn của tổ phụ mà họ từng tranh đấu chống
lại, và sự đồng loã trừ khử ông làm nội dung cho ý tưởng đó. Vị trí bình
đẳng dân chủ nguyên thuỷ của mọi thành viên thị tộc riêng biệt đã không
thể tồn lại lâu được nữa trước những đổi thay văn hoá sâu sắc; theo đó đã tỏ
rõ một khuynh hướng là phục hưng tư duy về người cha qua sáng tạo ra các
vị thần, trong sự xích gần lại với sự ngợi ca những cá nhân nổi bật lên so
với những người khác. Một con người trở thành Chúa và Chúa chết đi, cái
tỏ ra cực kì phi lí (emporende Zumutung) đối với chúng ta ngày nay, thì đối
với trí tưởng tượng của thời cổ đại điển hình lại không hề gây ra điều gì.
Việc đề cao người cha bị ám hại lên thành Chúa, người đã sản sinh ra thị
tộc, thực ra đã là một nỗ lực tội lỗi nghiêm túc hơn nhiều so với giao ước
cùng vật tổ.
