chuyên chú vào nguồn gốc vô thức bản năng trong tâm lí con người. Nhà
phê bình phân tâm học M. Erdheim có một nhận định chí lí: "Khi chúng ta
ngày nay bảo một quyển sách là cực đoan, tức là chúng ta nghĩ rằng, nó
đem những vấn đề cốt tử của thời đại chúng ta soi trong một ánh sáng thuần
khiết nhất.”
Trong thời kì nhiều thập kỉ trước khi miền Nam được giải phóng,
phân tâm học của Freud về vô thức đã bị nhập cảng ồ ạt và thiên lệch, vì
người ta không tìm hiểu ngọn nguồn của nó. Do vậv, chân clung khoa học
của Freud bị bóp méo thành cha đẻ của lí thuyết dục tính suy đồi, mở
đường cho văn nghệ thực dân nô dịch của chế độ Mĩ - nguỵ. Mục đích nhân
đạo trong suy nghĩ của ông vốn bắt nguồn từ nghề nghiệp bác sĩ tâm thần.
Ông hiểu hơn ai hết nguồn gốc thú vật của con người nên ông gọi phát
minh của Darwin là “đòn sinh vật học”, cú đòn thứ hai đối với nhận thức
của loài người là cú đòn “vũ trụ học” bởi học thuyết hệ mặt trời của
Copenic. Vì muốn cảnh tỉnh con người, ông muốn bằng toàn bộ các công
trình thám hiểm cả một đời ông về thế giới vô thức, dạy cho nhân loại cú
đòn thứ ba - "đòn tâm lí học" - nên đã viết: "Nhân loại luôn biết rằng nó có
một tinh thần. Nhưng cần luôn nhắc cho nó nhớ rằng nó có những bản
năng".
Phân tích một tác phẩm phân tâm học mà lại không có được nhiều
kiến thức căn bản về phân tâm học, thực ra là đã làm trái với mục đích của
tác phẩm của Freud, như ông đã viết ngay trong lời nói đầu. Tuy nhiên tác
giả cố gắng trình bày những thu nhận theo nhận thức Mác-xít của mình.
Các công trình của Freud như một trái núi sừng sững chỉ có thể khám phá
từng bước. Với nhãn quan mới của thời đại cùng với đường lối văn hoá của
Đảng ta giờ đây cho phép chúng ta nhìn nhận vấn đề văn hoá và tôn giáo
cũng như đời sống tâm lí cá nhân một cách bình tĩnh và toàn diện hơn. Nhà
nhân văn Đức Goethe vĩ đại nói: "Zwar weiss ich viel, doch mocht' ich
alles wissen Đành rằng tôi biết rất nhiều, nhưng tôi vẫn muốn biết tất cả”.
Thông qua việc học tập, tiếp thu một cách có phê phán tinh hoa trí tuệ của
các dân tộc trên thế giới, ta có thể hiểu rõ hơn giá trị của nền văn hoá mà ta
