người thân nhất (cha mẹ và anh chị em ruột), thì người đó sẽ có thể khẳng
định sự tương đồng hoàn toàn trong ứng xử chống lại người chết chỉ được
giải thích chính bởi mâu thuẫn tình cảm nội tại ở người nằm mơ, ở trẻ em
và ở người man rợ.
Chúng tôi đã phản bác lại quan điểm của Wundt tìm thấy hệ thống
cấm kị trong nỗi sợ ma quỉ, nhưng chúng tôi lại tán thành cho lời giải thích
đưa cấm kị quay về với nỗi sợ hãi trước linh hồn đã trở thành ma quỉ của
người quá cố. Điều này tỏ ra mâu thuẫn: điều đó chả khó gì đối với chúng
ta khi ta muốn bài trừ nó. Chúng tôi thậm chí đã chấp nhận ma quỉ, nhưng
không hề chấp nhận nó như là một cái gì đó cuối cùng và không thể bài trừ
về mặt tâm lí. Chúng tôi đồng thời đã tiến đến phía sau ma quỉ bằng cách
thừa nhận chúng như là hình chiếu (Projektion) của cảm giác hận thù mà
những người sống tạo ra để chống lại người chết.
Những tình cảm lưỡng thế - đam mê và thù hận - theo cách nhìn
đúng đắn của chúng tôi vào thời điểm mất mát lại muốn đưa cả hai mặt đó
đến kết quả với tính cách đau buồn và tự vệ (Trauer und Befriedigung).
Giữa hai mặt đối lập phải nảy sinh một xung đột, và một trong hai mặt đối
lập đó - mối thù địch, một phần lớn hay toàn bộ - là vô thức, cho nên lối
thoát cho cuộc xung đột không có trong phép trừ đi (Substraktion) một
trong hai xung lực với sự huy động ý thức của ưu thế, tựa như người ta tha
thứ cho một người thân nào đó về một căn bệnh mà người đó gieo rắc
(erlitten). Quá trình này được hoàn tất chủ yếu thông qua một cơ chế tâm lí
đặc thù mà trong phân tâm học thường được gọi là ánh xạ (Projektion). Nỗi
hiềm thù mà người ta không biết được và cũng không muốn biết đó được
loại ra khỏi cảm thức bên trong mà ném ra thế giới bên ngoài, nó được giải
trừ bởi người này thì lại được gán cho người khác (dabei von der eigenen
Person und der anderen zugeschoben). Không phải chúng ta, những người
sống, giờ đây vui mừng về việc chúng ta hoàn thành (phận sự) đối với
người chết; hoàn toàn không phải như thế, mà là chúng ta thương xót anh
ta, nhưng anh ta thực ra đã trở thành một con ma đáng sợ mà nỗi bất hạnh
của chúng ta đều được đem gán cho nó, cái chỉ chăm chăm đem lại cho
