Bởi chúng tôi đã giải thích như thế về mảnh đất, trên đó, sinh
trưởng sự cấm kị về cái chết đầy tính giáo dục, cho nên chúng tôi không thể
quên kết hợp với một số chú dẫn có thể là rất có ý nghĩa đối với cách hiểu
cấm kị.
Sự ánh xạ của lòng thù hận vô thức ở cấm kị về cái chết lên ma quỉ
chỉ là một trường hợp riêng từ cả một loạt quá trình trong đó phải kể đến
tác động to lớn vào sự hình thành đời sống tâm hồn của người nguyên thuỷ.
Trong trường hợp đáng kể hơn thì ánh xạ đó phục vụ cho việc kết thúc một
xung đột tình cảm; nó tìm thấy một sự vận dụng nào đó trong một số lượng
lớn các hoàn cảnh tâm lí dẫn đến bệnh tâm thần. Nhưng ánh đó được tạo ra
không phải là để tự vệ, mà nó cũng xuất hiện cả ở nơi không hề có xung đột
nào cả. Ánh xạ của cảm nhận bên trong ra bên ngoài là một cơ chế nguyên
thuỷ, cái cơ chế rất gần chẳng hạn, với nhận thức ý nghĩa của chúng tôi, do
đó thường có vai trò to lớn nhất trong cấu thành thế giới bên ngoài của
chúng ta. Trong những điều kiện chưa xác định được hoàn toàn chắc chắn,
những cảm nhận bên trong cũng được ánh xạ ra bên ngoài bởi các quá trình
tri giác và tư duy giống như những cảm nhận ý nghĩa, được vận dụng vào
diễn tả thế giới bên ngoài, trong khi chúng lại hoàn toàn khép kín đối với
thế giới nội tâm. Điều đó có lẽ liên can một cách cố hữu với vấn đề chức
năng của sự chú ý thoạt kì thuỷ không dành cho việc hướng vào thế giới
bên trong, mà là vào các kích thích ập đến từ thế giới bên ngoài và từ trong
các quá trình nội tâm lí (endopsychologisch) chỉ tiếp nhận được các tin tức
về sự phát triển hưng phấn hay ức chế (Lust- und Unlustentwicklung). Chỉ
đến khi có sự hình thành một ngôn ngữ tư duy trừu tượng, bằng sự phối
hợp của các kết phẩm mang nghĩa (sinnliche Reste) của ý nghĩa từ với các
quá trình bên trong, thì tự chúng dần dần mới có khả năng cảm nhận được.
Mãi đến lúc đó người nguyên thuỷ mới tạo ra được một bức tranh về thế
giới bên ngoài thông qua ánh xạ của sự cảm nhận bên trong ra ngoài, bức
tranh mà chúng ta ta giờ đây phải đưa trở lại cho tâm lí học bằng nhận thức
(Bewusstseinswahrnehmung) đã được tăng cường.
