Ánh xạ của những cảm xúc tiêu cực vào ma quỉ chỉ là một mẩu của
hệ thống vốn trở thành "thế giới quan" (Weltanschauung) của người nguyên
thuỷ và chúng ta trong chương tiếp theo sẽ làm quen với tính cách "vật linh
luận" (animistische). Chúng tôi sau đó sẽ khắng định các đặc trưng tâm lí
học của sự hình thành hệ thống như vậy, và hơn nữa sẽ tìm thấy nhũng luận
điểm của chúng tôi trong phân tích các quá trình hình thành hệ thống,
những cái sẽ đem lại cho chúng ta các bệnh nhân tâm thần. Chúng tôi muốn
chỉ tạm phản đối rằng "sự biến hoá thứ cấp" nói trên của nội dung giấc mơ
là mẫu mực cho mọi cấu tạo hệ thống đó. Chúng ta cũng đừng quên rằng
ngay từ trong nghiên cứu sự hình thành hệ thống có hai thể phái sinh song
song cho mỗi một hành vi phán đoán bởi ý thức, thể phái sinh có tính hệ
thống và thể phái sinh thực tế nhưng vô thức.
Wundt nhận thấy rằng "trong những tác động mà huyền thoại ở mọi
nơi gán cho ma quỉ, thì thường thiên về tai vạ, cho nên trong tín ngưỡng
của các dân tộc cho thấy các ma quỉ ác hại bao giờ cũng cổ xưa hơn là tốt
bụng". Hoàn toàn có thể là khái niệm ma nảy sinh ra chủ yếu từ mối liên hệ
quan trọng đến cái chết. Xung đột nội tâm (Ambivalenz) về mối tương
quan đó được biểu hiện sau đó trong quá trình tiếp theo của sự phát triển
của nhân loại ở chỗ, nó cho phép làm xuất hiện hai cấu tạo tâm lí hoàn toàn
đối lập nhau từ trong một cội rễ duy nhất: một mặt là nỗi sợ ma quỉ, và mặt
khác là sùng kính (Ahnenverehrung). Việc ma quỉ luôn luôn được xem là
thần thánh, tức là người vừa mới chết, chứng minh không có gì khác ảnh
hưởng của tang chế đối với sự xuất hiện của niềm tin có ma quỉ. Tang chế
phải hoàn thành một nhiệm vụ hoàn toàn xác định, nó phải giải toả những
hồi ức và mong đợi của người sống ở người quá cố. Một khi công việc đó
diễn ra, thì nỗi đau sẽ phôi pha, và cùng với nó là nỗi ăn năn và cáo trạng
cũng như nỗi sợ hãi trước ma quỉ. Riêng bản thân các vị thần, vốn đầu tiên
cũng bị sợ như ma quỉ, giờ đây được tiếp nhận với một không khí thân tình
hơn tức là được xưng tụng và cầu xin che chở.
Nếu người ta bao quát mối tương quan của người sống với cái chết
trong sự diễn biến thời gian, thì có điều không thể bỏ qua là mâu thuẫn nội
