Thế thì Lê không phải là Thái mà là Mã Lai Nam Dương bị Hoa hóa.
Theo chỗ chúng tôi biết chắc, bằng vào ngôn ngữ thì là như thế đó.
Hán thư lại cũng gọi thổ dân Hải Nam là Lạc Việt, thì cả ba nguồn V.
Goloubew, Hán thư và quan sát của chúng tôi đều ăn khớp với nhau, là Lê
là Lạc.
Người Chàm theo văn minh Ấn Độ, người Cao Miên, người Nam Dương
cũng thế. Vậy mà mỗi lần trong nước của họ có biến lớn thì sử chép rằng họ
di cư sang Hải Nam, thay vì đi vào Cao Miên, đi Nam Dương và đi Ấn Độ.
Ta cứ ngỡ rằng họ chạy bậy, nhưng không phải thế. Vào thời mà họ di cư
sang Hải Nam thì người Lê ở đó còn đồng ngôn với họ, họ biết như vậy và
đó là họ chạy đúng đường.
Huyền thoại bà chúa xứ Pô Nưga của họ lấy chồng Tàu cũng vì lẽ đó.
Tàu trong huyền thoại là bọn Lạc bộ Mã bị Hoa hóa tức cũng là Chàm với
nhau, và nếu trong trạm tiền sử Sa Huỳnh có dấu vết cổ vật Tàu đời Hán thì
không có gì lạ hết.
Dưới đời Hán, dân Hoa Nam vẫn chưa thành Tàu hẳn, mà cứ còn là Mã
Lai bằng chứng là cho đến đời nhà Nguyên mà Marco Polo còn cho biết
rằng dân Hoa Bắc gọi dân Hoa Nam là Mandzi tức Man di, tức việc Hoa
hóa mãi đến đời nhà Nguyên vẫn chưa xong.
Chỉ có điều là cả Hán thư lẫn Hậu Hán thư đều tiền hậu bất nhứt, khi thì
viết chữ Lạc với bộ Trãi, khi thì viết với bộ Mã, nhứt là Hậu Hán thư trong
có một trang sách mà ông Phạm Việp viết hai chữ Lạc khác nhau để chỉ có
một thứ dân là dân ta.
Rồi ta sẽ thấy rằng quả có hai thứ Lạc, chớ không phải là Tàu viết bậy bạ,
còn Hán thư và Hậu Hán thư tiền hậu bất nhứt, cũng có lý do chính đáng
lắm, vì ở Hải Nam và Việt Nam đều có hai thứ Lạc.
