Dẫu đó là người Tàu đã di cư đến Giao Chỉ hay người Giao Chỉ, thổ dân
gì cũng phải có sự kiện vượt ranh giới Quảng Đông - Giao Chỉ, của những
người ấy. Người Tàu di cư có thể vượt ranh thì người Giao Chỉ thổ dân
cũng có thể vượt ranh. Bằng chứng có người mình phản quốc là người Tàu
đã lập được một đạo thân binh, sau Lộ Bác Đức, gồm toàn người Giao Chỉ,
y như vào năm 1945 Pháp đã lập ra lực lượng bổ túc gồm toán bạc-ti-dăng
Việt Nam.
Dầu sao, lối hiểu thứ ba, cũng chỉ là một lối hiểu, chúng tôi chẳng dám
cho đó là sự thật, nhưng hai lối trên, cũng chẳng là sự thật hơn. Không thể
dùng một lối hiểu chủ quan để chứng minh cái gì hết.
Về việc di cư của người Trung Hoa sang Việt Nam vào thời cổ, sử gia
Nguyễn Phương chỉ đưa ra được có bấy nhiêu chứng tích đó thôi, sử gia nói
là rất nhiều và cứ nói mãi điều đó, nhưng không hề cho biết con số, vì cái lẽ
dễ hiểu rằng không có con số đó, mà không có, nghĩa là không đáng kể, sử
Tàu chẳng chép làm gì.
Sử gia cứ nói mãi về những “đợt sóng di cư liên tiếp”, về “các người
Trung Quốc di cư sang Cổ Việt vẫn một ngày một đông” nhưng không đưa
ra được bằng chứng nào. Chúng tôi sẽ đưa bằng chứng ngược lại.
Có hai con số mà ai cũng biết, lại không được sử gia Nguyễn Phương
dùng mạnh trong chiến dịch chứng minh nầy, đó là một ngàn người quý tộc
Trung Hoa lưu vong đến nương nhờ Sĩ Nhiếp, và vào đời nhà Trần của ta,
1.500 lính do một viên tướng Tàu đến xin tị nạn chánh trị.
Tại sao cả hai con số đó không được sử dụng, mà chỉ ám chỉ sơ đến con
số thứ nhứt mà thôi? Vì nó cho biết rõ một cách quá đích xác mà những con
số quá thấp ấy lại mâu thuẫn với thuyết của sử gia.
Tuy nhiên, ở đây, ta vẫn phải nhìn nhận rằng sử gia Nguyễn Phương có
khoa học ở một điểm. Sử Tàu chép rằng Tần Thủy Hoàng đã thực hiện
