Chính Tư Mã Thiên cũng không biết thị tộc Việt Thường ở đâu nên chi
ông viết rằng dân ấy muốn về nước, phải đi ngang qua nước Phù Nam, rồi
nước Lâm Ấp.
Cứ theo cái hướng mà Tư Mã Thiên chép thì trên lộ trình của dân Việt
Thường, họ gặp Phù Nam trước, mà như vậy thì nước Tàu phải ở… bên
Tây. Nhưng làm thế nào mà nước Tàu lại ở bên Tây được?
Vào thời Tư Mã Thiên thì người Tàu đã biết Phù Nam và Lâm Ấp rồi,
thế mà nhà sử lớn của họ còn sai lầm lớn lao như vậy thì hẳn không ai biết
Việt Thường ở đâu. Nhưng Tư Mã Thiên chỉ không biết chớ không có bịa.
Chính người đời sau là Trịnh Tiều mới bịa rằng câu chuyện ấy xảy ra
dưới đời Nghiêu Thuấn và cũng được rất nhiều sách ta chép lại.
Tóm lại, không có xứ Việt Thường nào cả, còn dân Việt Thường mà Tư
Mã Thiên nói đến thì không ai biết họ ở đâu, kể cả Tư Mã Thiên.
*
* *
Nước Tây Âu và nước Âu Lạc cũng nát bét vì các ông Tàu, ông Việt, ông
Tây.
(Thật ra thì đó là các ông Tàu đời sau nói sai, chớ các ông đời Hán có
cho biết đúng sự thật).
Dư địa chí của Cố Hy Phùng lại khẳng định rằng Tây Âu = Giao Chỉ.
Đại Việt Sử Ký và Khâm Định Việt Sử thấy cái gương Tượng Quận đã
hoảng rồi, nên tránh nói đến địa danh Tây Âu, mặc dầu đó là quốc gia hùng
mạnh nhứt ở đất Ngũ Lĩnh vào thuở ấy, đương đầu với quân nhà Tần suốt
ba năm và làm cho nhà Tần điêu đứng và giết được Tổng tư lệnh của quân
đội Tần nữa (Hoài Nam Tử).
