Nhưng lại còn có những kẻ đứng đầu những nước ngoại chủng mạnh, thì
mới gọi bằng gì đây? Không thể gọi họ là Vương, vì họ kém hơn Vương
của Tàu về sự quan trọng, dưới con mắt người Tàu.
Danh xưng Quân được dùng để gọi những ông vua ấy. Thí dụ Tây Âu
Quân là vua nước Tây Âu, một nước độc lập chớ không phải là chư hầu.
Nhưng vua của người ta thì Tàu lại không cho là xứng đáng tước Vương mà
chỉ được gọi là Quân mà thôi.
Thật ra thì trong nghĩa tổng quát ở bên Tàu, Quân cũng cứ là vua y như
Vương, Đế, nhưng riêng trong giai đoạn sử nầy thì Tàu phân biệt như thế đó
và sau nữa, các vua đời sau cũng phân biệt như vậy.
Còn Chúa? Chúa dùng để chỉ vua của những nước ngoại quốc xa lạ, nó
có nghĩa là vua một nước mà quyền uy không được người Tàu biết rõ là to
tới đâu, và người Tàu cũng không xem là đáng kể cho lắm.
Chúa và Quân chỉ khác nhau có thế, dưới đời Tần cả hai đều được xem là
vua, nhưng Tàu không xem trọng nên không gọi là Vương. Và Quân vẫn
được xem hơn Chúa vì có liên lạc với Tàu, có trao sử và có thể nộp cống
nữa, nhưng vẫn không hề là vua chư hầu.
Lãnh chúa thì khác xa. Lãnh chúa là chư hầu của bất kỳ nước nào, Tàu
hay man di đều là lãnh chúa. Nhưng lãnh chúa lại có thể không phải là chư
hầu của ai cả. Khi một quốc gia chưa thống nhứt, không có vương, quân,
chúa gì hết thì có thể có lu bù lãnh chúa, mỗi ông cát cứ ở một vùng, như
hồi Thập nhị sứ quân ở nước ta.
Vậy khi L. A. dịch quân ra là lãnh chúa là ông ta đã hạ Trạch Hu Tống
xuống đến hai cấp.
Với mục đích nào?
