Nhưng mà cuộc thống nhứt giọng thì quả đã được thực hiện tới một mức
đáng kể, mà danh từ Xùi của Quan Thoại đã cho thấy:
Quan Thoại: Xùi
Quảng Đông: Xủi
Mân Việt: Chúi
Hải Nam: Tùi.
Trong các bản đối chiếu, chúng tôi lấy giọng Quan Thoại làm căn bản,
những giọng địa phương Trung Hoa, và cả giọng Hán Việt của ta chỉ là
giọng nhơn chứng (prononciation témoin). Nhưng các giọng khác, không
phải là có đủ mặt. Người Hồ Quảng, người Yên Tề không bao giờ để chơn
tới xứ ta, thì ta không cần biết họ làm gì.
Xem ra thì chỉ có ba giọng là có vào đất cổ Việt, đó là giọng Quan Thoại
của sĩ quan, của lính và của quan văn mà trung ương Trung Hoa đã gởi tới
trong dịp đánh dẹp hai bà Trưng. Kế đó là giọng Việt Nam Hải, tức giọng
Quảng Đông, và giọng Mân Việt vì dân hai địa phương đó có tới lui buôn
bán với ta, hoặc di cư đến để tìm sinh kế, từ cổ đến nay cũng y hệt như vậy.
Chót hết là giọng Ba Thục của người Hakkas và giọng Lạc Lê của người
Hải Nam.
Trước khi trình bản đối chiếu chúng tôi xin nói thêm đến ba ngộ nhận
nữa về ngôn ngữ Trung Hoa.
Trong Việt Nam Văn Học toàn thư, quyển I, tác giả Hoàng Trọng Miên
viết: “Chữ viết và tiếng nói của Tàu là hai ngữ thể khác nhau, ta học văn
của họ chứ không theo ngôn ngữ họ”.
Ngộ nhận thứ nhứt nằm ở đoạn thứ nhì của câu trên đây, là ngộ nhận
chung của toàn quốc chớ không riêng gì của ông Hoàng Trọng Miên.
