lắm.
Ông Lê Văn Siêu luôn luôn công kích những đòi hỏi khắt khe của khoa
học, vì ông tin rằng không còn dấu vết cũ nào đâu mà mong tìm tòi. Nhưng
tại chính ông không hề tìm tòi và cũng không hề theo dõi các nhà tìm tòi,
chớ thật ra thì còn rất nhiều, càng ngày người ta càng khám phá được đủ
thứ việc, không phải chỉ dưới lòng đất sâu, mà ngay trong sử Tàu xưa, tài
liệu cũng đã nằm sẵn ở đó rồi, tại ta không có đọc kỹ đó thôi, thí dụ Đào
Duy Anh đã tìm được một lô cổ thư Trung Hoa nói về trống đồng của dân
Việt ở Hoa Nam, mà trước đó không sử gia nào có đọc những sách ấy cả.
Ông Lê tin rằng tình trạng ở xứ ta khác, vì không có những kiến trúc
bằng đá như ở Âu Châu, nơi đó tài liệu rất dồi dào phong phú.
Nhưng có đâu chuyện ấy ở Âu Châu? Đời sống của dân Gô Loa trước khi
họ bị La Mã chinh phục, người Pháp cũng tưởng là không còn gì cả, cách
đây ba trăm năm, y như ông Lê Văn Siêu ngày nay tin như vậy, đối với
nước ta. Thế mà rồi các nhà khảo cổ Pháp họ cũng tìm được cả, tôn giáo
Druidisme ra sao, Gô Loa đắp lũy thế nào, rèn vũ khí làm sao, họ tìm được
cả và vẽ đúng lại được đời sống của Gô Loa, mà Pháp lại không có lấy
được một chiếc trống đồng thau để mà nghiên cứu như ta đã có hàng trăm
và hàng ngàn món bằng đồng khác. Dân Gô Loa đâu có xây cất bằng đá bao
giờ.
Nghe các nhà bác học Âu Mỹ đòi chứng tích, ông Lê Văn Siêu lại nghi
oan cho họ, và viết (trang 27) “Chúng ta không cần suy nghĩ nhiều cũng
thấy ngay chứng tích và tài liệu, phần lớn chỉ là những thứ để đón ý kẻ
mạnh”.
Kẻ mạnh bị ám chỉ ở đây hẳn là người Pháp tiền chiến. Và nếu ta đưa ra
được chứng tích mà họ đòi hỏi là cái đẳng thức:
Việt Nam = Mã Lai
