của ông Ngô Quý Sơn trong tập kỷ yếu B.I.I.E.H. 1943. Ông Ngô giải thích
rằng Bắt Cái có nghĩa là bắt thăm để làm nhà lãnh đạo, theo lối rút cọng
rơm ngắn hay dài, một lối bắt thăm của ta.
Ông Tân Việt Điểu cho rằng Bắt cái = Bát, Cạy, tiếng Chàm mà ta học
được ở miền Trung.
Nhưng theo chỗ chúng tôi biết thì Mã Lai Nam Dương và Chàm có động
từ Kuak (Cạy) là chèo lệch sang một bên, còn Pối (Bát) là chèo một cách
khó nhọc tức chèo từ trái sang phải, cực nhọc vì dân Việt Tả nhậm lấy bên
trái làm bên thuận (Tư Mã Thiên). Bao nhiêu chim, nai đều bay và đi từ
phải sang trái ở trống đồng, cực nhọc vì làm trái với thói quen của họ. Ta đã
mượn của Chàm, nhưng chỉ biến thành Bát và Cạy mà thôi còn Bắt Cái là
một câu hát tối cổ của ta ở đất Bắc thì ta phải vay mượn của đợt II bổ sung,
tức của người Mường tại Bắc Việt, bởi cuộc Nam tiến thật sự chỉ xảy ra
dưới trào Lý mà xem ra, bài hát đó cổ hơn nhiều.
Như thế thì từ Cái trong Bắt cái chỉ có thể là bắt thăm để làm Láky tức
làm Lìcáy, tức làm nhà lãnh đạo trong một trò chơi, hoặc có nghĩa là Bắt
lãnh tụ của địch, trong một trận thủy chiến. Ta đã có tiếng Cái ấy rồi từ thuở
Bố Cái Đại Vương, chớ không đợi Việt Chiêm chiến sử mới có.
Cả ngày nay trong cờ bạc người ta vẫn còn dùng từ ngữ Bắt cái tức bắt
thăm để làm cái, bằng cách rút phóng mạng một con bài, hễ ai nhiều nút thì
Làm Cái.
Bắt Cái của ngày nay và của ngày xưa đều có nghĩa là bắt thăm để làm
Xếp trong một trò chơi, nhứt là thi đua bơi chèo.
Đó là bài hát Chanson folklorique của một dân tộc thì không thể có chữ
nho trong đó được. Như vậy Hồ khoan cũng phải là tiếng Mã Lai có nghĩa
gì đó mà ta truy chưa ra, chớ không thể nào mà là chữ nho Hải Hồ Khoan
như ông Tân Việt Điểu đã nói. Chúng tôi đang nỗ lực học thêm tiếng Mã
