Vậy mà cũng lắm điều đố kỵ lạnh nhạt.
Đoàn Nguyễn Tuấn đã hết lời khen tài văn chương của Nguyễn
Du, xem văn ấy cao siêu thần diệu như kiếm thuật, chỉ thấy
kiếm mà không thấy người. Còn ở bốn câu cuối, nếu Đoàn
Nguyễn Tuấn mà không hiểu cuộc đời của người em rể mình thì
chắc không thể có những lời như thế. Đoàn Nguyễn Tuấn hiểu
Nguyễn Du không chỉ chịu đắng cay, gian khổ như con ong hái hoa
gây mật mà còn là trải nghiệm của một nghệ sĩ chịu nhiều mất mát
thăng trầm như chính Nguyễn Du đã từng tâm sự với ông:
Anh em tan tác nhà không có
Ngày tháng vần xoay tóc bạc rồi.
Đào Duy Anh dịch
(Hồng Lĩnh vô gia huynh đệ tán
Bạch đầu đa hận tuế thì thiên)
Quỳnh Hải nguyên tiêu
Nguyễn Du nói:
-Bài đề từ súc tích! Cảm ơn bác đã hiểu lòng em. Cuốn Đoạn
trường tân thanh này mượn cốt của Thanh Tâm Tài Nhân nhưng em
đã lược bỏ đi nhiều chi tiết, nhân vật. Chuyển sang quốc âm và
làm văn vần thì nhấn mạnh tâm trạng, cảm xúc chứ không nói kỹ
sự việc tỉ mỉ như văn xuôi.
-Anh rất phục những đoạn chú miêu tả tâm trạng. Ví dụ như đoạn
Thúy Kiều trao duyên cho Thúy Vân. Duyên là một sự hòa hợp.
Người ta chỉ trao tình chứ ai lại trao duyên! Thế mà chú viết thật
