giấy gì khác lạ, ai phân phát hay truyền cho đọc đều không được nhận, phải
báo ngay thầy giáo hay đội xếp túc trực. Có nhiều tiền thưởng cho người tố
cáo, nếu những thứ phân phát đó là truyền đơn chính trị và kẻ bị phát giác
bắt giữ được ngay. Gia đình nào cũng phải xem xét con cháu khi đi học, về
học và các truyện trò tin tức của con cháu thu nhặt bàn tán ở đường phố về.
Các gia đình sẽ bị xét xử nặng nếu để con cháu phạm vào những điều
nghiêm cấm, đặc biệt là a tòng với những kẻ có tội. Nhà nước cũng khen
thưởng cả những gia đình có công ngăn giữ con cháu, dạy bảo con cháu.
Thế là ngay trong những bạn thân nhất cũng nhiều kẻ không đi với
nhau nữa. Còn lại chỉ còn một hay hai đứa cố kết lắm mới dám rủ nhau đi
học và ngồi chuyện với nhau.
Những bạn này, ngoài tình nghĩa thủy chung đồng sinh đồng tử với
nhau, còn là kẻ gan dạ mạo hiểm và muốn có những hành động khác
thường.
Anh Bùi Phú Túc, người cùng tôi cắt máu ăn thề, kết nghĩa ở những
năm lớp bét, lớp tư đã đổi đi trường khác. Lên lớp và vào trường mới đây,
tôi đánh bạn với một anh nhà mở hiệu đóng giày, người lớn hơn tôi, vui vẻ,
đúng mực và đá cầu lông giữ bên trái rất giỏi. Nhưng anh không ăn mặc lôi
thôi, không mê chuyện và không thích những cuộc chơi nghịch tợn tạo.
Cũng vì không còn bạn thật cùng cảnh và cùng tính nết, nên tôi càng
thèm bạn và càng lớn lên càng say với Thủy hử.
Thầy giáo dạy tôi năm ấy nghe nói là người ở nhà quê. Thầy đội khăn
và nón dứa, mặc áo the thâm, đi giày Gia Định và thường đi bộ đến trường.
Tôi vẫn nhớ như in nét mặt thầy rất hiền, gương mặt thầy rất sáng. Tuy hiền
hậu và sáng sủa, thầy giáo trẻ này vẫn làm tôi chú ý đến cái vẻ nghiêm nghị
đượm phần lo âu mà tôi nhận ra trong những phút thầy yên lặng trên bục
giảng bài cũng như khi thầy lững thững một mình ở hàng hiên phía trông ra
cánh đồng. Tôi còn được biết láng máng thầy đã có vợ, nhưng tôi gần như
