được một trận cười vỡ trường. Tôi thì được điểm 8, cao nhất từ trước tới
đó, chỉ có mấy tay học gạo và học giỏi nhất lớp mọi khi mới được 7 điểm
rưỡi thôi về môn tập đọc và học bài thuộc lòng.
Bắt đầu năm học, tôi mua đều báo Người bạn của tuổi trẻ hiếu học
(39)có hẳn phần toán và phần văn cho lớp nhất, nhưng nhiều kỳ tôi lại viết
ám tả, đọc các bài tập đọc, và làm một số bài luận chương trình Thành
chung. Các nhà văn Rút-xô, Vôn-te, Đi-đơ-rô, v.v... đã trở thành những vì
sao kỳ diệu trong ban đêm một mình một đèn một sách của tôi.
-----
(38) Tên một loại sách cho thiếu nhi thời ấy. Ở đây chỉ chung sách
thiếu nhi.
(39) Ami de la Jeunesse studieuse.
Tôi đã mười lăm tuổi! Tôi sắp đến một bước quyết định cả đời, hoặc
tốt nghiệp ra trường, hoặc thi vào trường Thành chung. Hy vọng được học
nữa và học cao này, quá là mờ mịt đối với tôi. Nhưng thôi, cứ biết tôi phải
đỗ cuối khóa này. Nhất là phải học giỏi! Tuổi xanh ơi! Tôi đã mười lăm
tuổi!
Thời kỳ này, tôi cũng đọc các sách báo ta và vẫn hết sức say mê. Một
số truyện ngắn của mấy nhà văn đang nổi tiếng, tôi coi cũng như những bài
học. Tôi không những chỉ thuộc những đoạn hay, đoạn lạ, mà còn nghiềm
ngẫm rất kỹ, rất lâu những tình tiết và nghệ thuật để so sánh những nhà văn
đó với nhau, so sánh truyện này với truyện khác, và đánh giá cả từng đoạn,
từng câu, từng ý, từng cảnh trong truyện của họ. Tôi cũng nghiên cứu
những bài xã luận, những bài bút chiến, những thiên phóng sự điều tra,
những tạp mục như tìm hiểu, điểm văn, điểm thơ, nhặt hạt sạn, hạt đậu
nhọn, vui cười, thách đố, v.v..., về các thể loại, về cách viết, cách lập luận,
về đặc sắc hay sắc thái của từng nhà báo, nhà văn, nhà thơ.
