cũng có thể hướng anh về phía đó. Nhưng cuộc đời đói khổ, lam lũ đã giúp
cho ngòi bút của anh ngày càng cắm sâu trên mảnh đất màu mỡ của chủ
nghĩa hiện thực.
Anh sẽ viết những sự thực đau đớn và những khát vọng da diết của
cuộc đời anh và cuộc đời những người lao động nghèo cùng cảnh ngộ ở cái
xóm Cấm và xóm chùa Đông Khê. Hơn ba năm, Nguyên Hồng đã dạy học
lẩn lút trong cái xóm nghèo lao động đó với hơn hai mươi đứa trẻ lau nhau,
rách rưới, con các phu phen thuyền thợ, các người buôn bán nhỏ, các người
gánh nước thuê... Cả cái xóm lam lũ, đói khổ đó đã tin yêu, đùm bọc lấy
cậu giáo nghèo của họ. Cho nên không phải là ngẫu nhiên mà hơn bốn chục
năm nay, Nguyên Hồng đã viết về lớp dân nghèo thành thị với một "niềm
tin tưởng tha thiết", một tình "yêu thương đắm đuối", một niềm đồng cảm
sâu sắc của những người "cùng một hoàn cảnh, cùng một đời sống thấp
kém và tối tăm, vì thiếu thốn đủ mọi thứ, vì phải chịu đựng đủ mọi thứ"
(Lớp học lẩn lút). Dường như mỗi nhà văn đều có một nguồn suối tinh thần
yêu thương của họ. Ngô Tất Tố tiếp thu được cái hơi thở khỏe mạnh, hồn
hậu, lạc quan của nông dân, còn Nguyên Hồng thì bắt rễ sâu vào cuộc sống
và những tình cảm tốt đẹp của những người dân nghèo, thợ thuyền thành
phố. Anh luôn luôn nói đến những người lao động nghèo khổ với lòng biết
ơn tình nghĩa, với sự gắn bó thủy chung.
***
Trong mấy chục năm gần đây, người ta đã nói nhiều đến những tập
tiểu thuyết của Nguyên Hồng như Bỉ vỏ, Sóng gầm, Cơn bão đã đến...
Thực ra trong sự nghiệp văn học của anh, truyện ngắn có một vị trí quan
trọng, không thua kém gì tiểu thuyết. Chúng ta có thể nói đến Nguyên
Hồng như một phong cách truyện ngắn trong văn xuôi Việt Nam hiện đại.
Sưu tầm và tuyển chọn những tác phẩm trước và sau Cách mạng tháng
Tám, chúng ta sẽ có một tập truyện ngắn giá trị với nhiều màu sắc độc đáo.
