những kèo cột xộc xệch, chằng chịt mạng nhện... dưới ánh đèn treo vàng
cặn, tất cả những vật ấy úp súp, tồi tàn thêm. Không phải nó đã thay hình
đổi dạng trước mắt Vịnh mà nó thế nào Vịnh thấy đúng thế vậy, không như
mọi khi chỉ được Vịnh nhìn qua và chẳng nghĩ ngợi gì; Vịnh hơi rùng
mình, mắt chớp chớp rồi quay vào ánh đèn.
Vịnh lờ mờ nhận thấy những năm tháng sống bên mẹ, bận rộn mua
bán đun nấu từ tang tảng sáng đến nửa đêm, thật là dằng dặc. Chẳng riêng
mình Vịnh, cô Viễn con bà lý Cư bán mắm muối, cô Minh con ông phó
Thung làm phu hồ, cô Vượng, cô Hiển con ông cựu Vịnh làm nhà diêm, cái
Sửu, cái Bống đi đội than, cũng y như cảnh Vịnh. Vài cô mới đi lấy chồng
kẻ vừa có con, kẻ đương to bụng, còn thì đều ở nhà làm lụng quần quật chờ
một ngày kia về làm dâu con một gia đình mà cha mẹ kén chọn để rồi cũng
lại đầu tắt mặt tối. May cô nào gặp được nhà chồng tử tế, người chồng có
công ăn việc làm chắc chắn, chứ không lại như nhà mẹ Minh, cái Sửu rạc đi
vì vất vả lo toan, nào phần mẹ chồng, em chồng cay nghiệt, nào làm ăn
thiếu thốn công nợ chồng chất, bao nhiêu miệng ăn, bao nhiêu giỗ tết, đóng
góp trông cả vào mình, nào như nhà Nhân đeo đẳng một lũ con, không còn
lúc nào cất đầu lên được.
Vịnh dân dấn nước mắt và thấy tức ở ngực.
Hai vai gầy và đã đầy chai của Vịnh rung rung. Những cái nghẹn ngào
chen lấn nhau dồn dập trong cổ họng. Tâm trí Vịnh lâu lắm mới lại bị kích
thích mạnh. Vịnh thấy mình rồi sẽ như chị Mấn, vợ nhà Nhân, cái Sửu sống
trong cảnh cùng khổ, bị hắt hủi khinh bỉ. Đến bấy giờ Vịnh cũng sẽ vẫn ở
cái xóm này, cái chỗ ở này trừ phi có bỏ hẳn đi, đổi khác tất cả thì mới
mong được sáng sủa, rộng rãi.
Lá bàng rụng rào rào. Mưa bay đã lớt phớt.
Mẹ Vịnh ngáp muộn mấy cái rồi khàn khàn nói:
