những đứa trẻ chơi. Sáng sớm và chiều tàn, khói bếp vẫn tuôn vào đầy nhà
khiến bà cụ già lại bế cháu ra sân, vừa ho sặc sụa, vừa dụi mắt và kêu trời
day diết.
Trong ba năm Tý đã lấy đến năm đời chồng. Hiện giờ Tý về tỉnh nhà,
gần mẹ. Tý sang hơn trước nhiều. Bạn của Tý ra vào nhà anh Nấu của Tý
cứ như đi xem hội. Ai nấy đều chải chuốt. Vàng ngọc rực rỡ. Tý đã đi xe
đạp và nhảy đầm nữa.
Ngày nay, đi về ở xóm Cấm, người ta vẫn luôn luôn gặp bà cụ Nấu ra
ngõ. Không bao giờ bà cụ không chào hỏi trước người quen. Cũng không
bao giờ người ta thấy vắng trên tay cụ cái Tý Rang khóc nhèo nhẽo. Nhiều
nếp nhăn chất thêm lên cái trán lặng lẽ dưới những sợi tóc cứng, bạc lam
nham. Hai gò má bà cụ trũng thêm làm chìa hàm răng móm mém. Trên cái
thân hình còm cõi ấy, vẫn cái thứ áo nâu mỏng tứ thời, lúc nào cũng nhớp
nháp dãi của con bé cháu.
Tất cả người bà cụ đã cằn như một que củi. Nhưng, ở cái nụ cười luôn
mở rộng ấy vẫn thắm thiết cái vẻ hiền từ và chịu đựng của một lòng mẹ già
chỉ biết có con và cháu trong cái cảnh đầu tắt mặt tối đổ mồ hôi lấy bát cơm
ăn.
1939
