động. Lắm lúc như sắp bật lên để đi tìm những mảnh đất khác được chăm
bón cẩn thận, hoặc chưa hằn vết một lưỡi xẻng hằn học.
Hơn hai mươi năm chung đụng với nhau, người và vật bị ràng buộc lại
bởi không biết bao nhiêu tình cảm.
Cũng như những đêm đã thao thức, trằn trọc vì lo nghĩ hết việc này
đến việc khác, bà mẹ Thưởng thấy trong khắc giờ yên tĩnh, cái xóm chợ lúc
nhúc, tối tăm kể lể với bà nhiều lắm, bằng một giọng thân yêu chậm rãi,
của một người bạn già, bằng một giọng thật thà âu yếm làm cõi lòng mở
rộng ra. Nhiều ý nghĩ đã nảy ra trong tâm trí bà mẹ Thưởng bởi những
tiếng rủ rỉ ấy! Nhưng nó cùng bà trả lời không sót một điều nào.
MỘT THỜI QUÁ VÃNG
Ta hãy cùng bà mẹ Thưởng trở về quá vãng ít phút rồi hãy cùng bà
sống những ngày giờ trằn trọc, thao thức trong đêm ấy.
Tên bà là Gái nhỡ. Cái tên không biết của ai đặt cho. Người con bồ côi
cha mẹ từ khi chưa biết nói này đã chuyển qua tay nhiều người và ném đi
nhiều tỉnh. Mãi đến năm lên chín cái tên Gái nhỡ mới là cái tên nhất đinh.
Gia đình nuôi bà nghèo lắm: Cha mẹ già yếu, hai vợ chồng hiếm hoi, sống
lần hồi, thiếu thốn. Nhưng tất cả đều cùng tốt bụng thương mến người cùng
cảnh ngộ. Người chồng làm thợ cưa, quần quật suốt ngày. Nhiều khi bác
phải thức tới nửa đêm để kéo khoản hàng trăm mạch. Người vợ làm và bán
quà bánh. Mùa đông, mùa thu: thang, cuốn. Mùa xuân: bánh trôi, bánh
chay. Mùa hạ: thạch, chè nước, xôi vò. Bà rất hiền lành và chịu khó, được
mẹ nuôi mến lắm, sắm cho cả vòng khuyên và áo the, quần nái bằng món
tiền bỏ ống mỗi ngày dăm ba xu đổ ra.
Nuôi nấng bởi tinh thần ham sống và làm việc của cha mẹ nuôi và
những người nghèo khổ chung quanh, bà đã là một cô gái tháo vát nhưng
vẫn thùy mị, nết na. Và đến lúc vợ chồng người nuôi bà theo nhau chết
