đâu "Một mẩu" cũng móc vào. Đoạn, hắn bắt tất cả ngồi xuống và cấm
không ai được nhúc nhích. Hắn và ba giám thị ta lục soát quần áo.
Ai dám bảo tội nhân nghèo, nếu thấy lưng một thùng sắt tây đựng xu,
hào? Ai dám bảo tội nhân đói khát trước một thùng đầy bánh kẹo, thuốc
lào, thuốc lá và thuốc phiện? Ai dám bảo tội nhân rét mướt bên một đống
cao ngất quần áo toàn bằng vải lụa đắt tiền?
Tù cỏ vê đã đi làm về. "Một mẩu" bắt hãy xếp hàng ở sân ngoài và
truyền tất cả lính đi coi phụ lực với tốp lính hộ vệ hắn dẫn ngót bốn trăm tội
nhân nguy hiểm kia vào cùm. Buồng nhì lúc đó cũng bị một bọn giám thị
khám xét xong. Trước cửa buồng, chồng chất những bơ, gạo, bát đĩa, củi
đóm, chụp đèn, dọc tẩu, điếu thuốc lào và rổ rá đựng thức ăn. Rồi "Một
mẩu" khám tù vị thành án rồi đến tù cỏ vê. Ta thử tưởng tượng một đống đồ
vật nhiều biết chừng nào của hơn bốn trăm tội nhân tha lôi ở ngoài về, từ
mảnh tre, đến lá đến gói muối. Tù đàn bà xưa nay không bị khám, tha hồ
đem quà bán cho tụi đàn ông không được ra ngoài, giờ thật trần trụi. Những
thứ đã loại được, "Một mẩu" tống cả vào thúng rác, trừ các thức ăn để cho
nhà Hủi.
Các cai trại bị khai tên và mấy tù nặng năm bạo nghịch bị nhốt vào xà
lim ngay đêm ấy. Và bắt đầu ngay đêm ấy, các giám thị ta phải chia nhau
mọi việc trong đề lao.
... Ngày nay, tuy tiếng cai trị đã mất, nhưng thật ra bọn giám thị vẫn
còn cắt một số tù chân tay để phân phát công việc. Do đấy cái nạn bóc lột
và hành hạ vẫn còn. Nhưng, thỉnh thoảng "Một mẩu" lại khám trại; vì y vẫn
còn được tin có bàn đèn thuốc phiện trong đề lao, do tụi tù đàn bà đưa vào.
Hôm 28 tháng chạp này, "Một mẩu" chợt nghĩ đến cái nạn cờ bạc, rượu chè
và thuốc sái về mấy ngày Tết mọi năm, bèn cùng hai anh loong toong
xuống khám trại đàn bà.
