***
Không phải lúc nào Nguyên Hồng cũng viết bằng một bút pháp hiện
thực tỉnh táo và nói chung, ít khi anh sử dụng một lối viết nặng về trí tuệ. Ở
anh, những yếu tố nội tâm, những tình cảm sôi nổi, dạt dào từ bên trong đôi
lúc cứ muốn lấn lướt, trùm lên cái hiện thực khách quan được miêu tả.
Người ta thường nói đến màu sắc trữ tình lãng mạn trong những tác
phẩm của Nguyên Hồng. Chính do cái chất trữ tình sôi nổi thiết tha đó mà
tác phẩm của anh làm cho người đọc xúc động, nó luôn luôn mang đến cho
tuổi trẻ những tình cảm tin yêu thắm thiết, những ước mơ hy vọng về tương
lai, những khát vọng vươn lên ánh sáng của lý tưởng cao đẹp.
Bỉ vỏ, Những ngày thơ ấu chưa đi thẳng vào những trung tâm mâu
thuẫn của hiện thực khách quan lúc bấy giờ, mà dường như lại thu hút
chúng ta bởi những cảm xúc tươi mới trong sáng, dào dạt của một cây bút
trẻ đang dễ xúc động, dễ ngạc nhiên trước cuộc sống, bởi những kỷ niệm
đau xót, những rung động chân thành của một linh hồn trẻ dại bị lạc loài, bị
vùi dập trong lòng một gia đình cũ kỹ sắp tàn.
Những ngày thơ ấu là những lời tâm sự thiết tha, thầm kín, những hồi
ức của một cái "Tôi" đau khổ tự trình bày cuộc đời riêng tư của mình trên
trang giấy một cách chân thành, tin cậy (trước đó, trong văn học ta chưa
nhiều những hồi ký như thế):
"Thầy mẹ tôi lấy nhau không phải vì thương yêu nhau, sự trái ngược
cay đắng đó tôi đã hiểu rõ rệt và thấm thía ngay từ năm tôi lên bảy lên
tám... Những buổi chiều vàng lặng lẽ, lạnh lẽo của mùa đông, những buổi
chiều mà bụi mưa như có một thứ tiếng van lơn thầm thì trong hơi gió vu
vu, lửa lò than rực rỡ vờn lên chân tường những ánh hồng lấp lánh hay rủ
rê tâm trí người ta vào những cõi buồn nhớ là những buổi chiều làm tê tái
mẹ tôi hơn hết".
