ngõ. Thì sau phút đó, cái trán kia lại cau lại, mắt đăm đăm vào những lớp
người dồn dập. Vẻ vui tươi không còn một gợn. Những nét se sắt rắn và tối
thêm. Rồi đến chiều tối, ông cũng về tầm mải mốt, không chuyện trò gì với
ai, đầu hơi cúi phảng phất như cha người con gái.
Con bé ấy phải thôi học. Y ở nhà để trông coi cả em mình và hai đứa
con nhỏ của chú thím. Mười tuổi đầu rồi. Vào cái trạc này, những trẻ nhà
nghèo khác đã xách được ấm nước, cái hòm kem phấn đánh giày mũ, hay
rá bánh rán, bánh kê, đi trong phố kiếm ngày mươi lăm xu đỡ cha mẹ. Đây,
y không phải dầu dãi mưa nắng, đầu đường cuối chợ, chỉ nhởn nhơ chơi với
các em cho người lớn lo ăn, thì cũng phải tập làm đôi việc chứ.
Quét tước nhà cửa, dọn cơm rửa bát, dần dà biết đun ấm nước, luộc
mớ rau rồi ghế nồi cơm, con bé ấy còn phải nhận lấy nhiều công việc lặt vặt
khác. Cái con bé tóc cợp bằng chiếc lược nhựa xanh, xưa kia luôn luôn có
mặt ở ngoài ngõ, giờ thỉnh thoảng mới dám ra khỏi nhà. Nhưng chỉ đùa
được một lúc rồi sực nhớ y lại vội vã dắt lũ em về trước cửa, trống ngực
đập thình thình. Cửa vẫn khép chặt, đồ đạc vẫn y nguyên, tiếng reo cười
ngoài kia vẫn rộn ràng, con bé thần mặt ra, vẻ mến tiếc và tủi cực hiện ra
như in qua sắc da bừng bừng mồ hôi nhễ nhại.
Người thím, trưa đến không gửi hàng về nhà nữa; cả người chú, ông
vào làm thay anh và cũng lại biền biệt từ sáng sớm đến chiều tối. Tinh
sương con bé ấy dậy cùng người đàn bà nọ. Bà thổi cơm cho cả nhà ăn rồi
nắm sẵn mấy bát để lúc nào những đứa bé đói thì bảo chị lấy cho ăn.
Không buôn cất của người ta, bà lần mò đi những chợ xa mua rau đậu, hoa
quả. Hai gánh hàng của bà nặng trĩu, cả những đàn ông khỏe nhấc lên cũng
phải nhăn mặt. Thế mà nó cứ đèo đẽo trên vai bà một tháng đủ ba mươi
ngày nắng mưa cũng mặc.
Đã nhiều hôm, sau một đêm ngủ li bì bàng hoàng thức dậy, người thím
thấy mặt mày choáng váng, hai thái dương đau chói và khắp người ê ẩm, đã
tưởng đến nằm liệt giường mất. Nhưng chỉ một nồi lá tre, lá bưởi hay lá sả
