Tuy còn có những hạn chế nhất định, tiểu thuyết Cửa biển đã dựng lên
được những hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo giai cấp thống trị nhất là bọn
thống trị lớp dưới (mảng này trong các tác phẩm của Nguyên Hồng trước
1945 còn rất mờ nhạt). Ngòi bút của anh giờ đây mang tính chiến đấu mạnh
mẽ hơn trước. Tuy nhiên trước sau, Nguyên Hồng vẫn giữ được cái chất
đôn hậu của một ngòi bút nhân đạo chủ nghĩa.
Phong cách nghệ thuật của Nguyên Hồng giờ đây giàu có, phong phú
hơn trước nhưng nhìn chung vẫn là một phong cách hiện thực giàu chất
lãng mạn cách mạng và chất trữ tình say đắm.
Tiểu thuyết Cửa biển đã cố gắng dựng lên một bức tranh hiện thực có
tầm bao quát sử thi với những xung đột xã hội gay gắt căng thẳng, với
những đường nét tạo hình trần trụi, khách quan. Trong tiểu thuyết đôi khi ta
bắt gặp một lối miêu tả lạnh lùng dường như cố ý để cho sự việc tự nói lên
cái đau xót, tàn nhẫn. Ngôn ngữ trần thuật ở đây mang tính chính xác, một
thứ ngôn ngữ "trung tính" dường như tước bỏ khỏi bất cứ sự tô màu mỹ học
lộ liễu nào. Nhưng không phải lúc nào Nguyên Hồng cũng giữ cái bút pháp
hiện thực tỉnh táo. Có lúc nhà văn như bay lên trong một sự tưởng tượng
phóng túng, một cảm hứng lãng mạn, cứ y như một cái gì đang tỏa ra cuồn
cuộn từ bên trong tâm hồn đang say sưa và xúc động. Những lúc đó ngôn
ngữ miêu tả của anh đầy màu sắc và cảm xúc, sử dụng rất nhiều những biện
pháp tu từ và phép chuyển nghĩa, có khi viện đến cả sự lý tưởng hóa của
chủ nghĩa lãng mạn.
Tác phẩm của Nguyên Hồng có một chất say. Không tâm huyết, không
say làm sao người đọc say theo mình được. Chất men say lãng mạn là cần
thiết và là một mặt mạnh của Nguyên Hồng; nhưng trong một số trường
hợp anh phải để cho nhân vật trầm hơn, lắng xuống hơn, tự họ bộc lộ chứ
không phải đang say sưa nghiêng ngả trong một cơn xúc động, một sự hưng
phấn cao độ của nhà văn. Những lúc đó, Nguyên Hồng thường gán cái chủ
quan của mình cho nhân vật. Anh đã nhập thân vào đối tượng miêu tả
