đường.
Năm ấy là năm 1927, tôi nhớ rõ như thế, đồng tiền buôn bán còn kiếm
được nên nhà tôi mới bán được giá cao đến thế: một nghìn chín trăm đồng.
Và cũng vì ở giữa một phố sầm uất, có nhà cầm đồ, có hiệu khách xuất
cảng và nhập cảng gạo, có nhiều hàng cơm đông người ăn nhất, nếu không
nhà tôi sẽ bị dìm giá, trầy trật mới bán được. Bởi nhà đất vừa hẹp, đằng sau
không có, cầu rửa và bể nước ở ngay trong nhà, không còn lối nào mở cửa
sổ, gác thì thấp, lan can lại bằng gỗ, và chủ nó đương cuống vó, mất ăn mất
ngủ vì các món nợ ghê gớm, văn tự viết cầm nhà thì đã đến hạn đoạn mại.
Ông tôi mất sớm, năm thầy tôi chưa lấy mẹ tôi. Bà tôi cũng sinh nở
mười tám bận. Nhưng các cô, các chú tôi chết dần chết mòn gần hết, kẻ
ngay khi lọt lòng mẹ, kẻ mới bập bẹ còn trần truồng chạy nhông ngoài
đường. Trong sự nuôi nấng cẩu thả và mê muội của một người mẹ luộm
thuộm suốt ngày đầu tắt mặt tối, đàn con đông hơn đàn vịt kia sống sót ba
người: thầy tôi và một người chị gái thầy tôi, một người em gái thầy tôi.
Công việc mua bán chỉ đi lại trong có nửa tháng là nhà tôi đã về chủ
khác. Tuy vậy, trước ngày mà hai cô tôi ký tên vào giấy bán nhà cùng với
bà nội tôi ở tòa án rồi nhận trước mặt viên lục sự mỗi người một trăm rưởi
đồng, gia đình tôi cũng chẳng ổn thỏa nào.
Thầy tôi cười một tiếng nói với bà tôi:
- Hai con ấy chính là hai con quỷ. Chúng nó là con gái may sinh vào
cái buổi Tây Tàu này, tôi đã phải cho mỗi đứa một trăm bạc, hỏi còn bất
công gì mà chúng nó ỏe họe dọa không ký. Chúng nó mà cao kỳ quá thì tôi
để toàn quyền cho tòa án.
Bà tôi chỉ chép miệng:
- Đấy tùy anh, anh muốn làm thế nào cho tôi nhờ thì làm. Hai con kia
nó đã được nhờ chồng, thằng làm thông phán, đứa cửa hàng đồ gỗ tiền
