phi, câu đối tranh ảnh. Các thứ kiểu tủ, bàn, ghế, sập, đôn... với một giá gụ
cắm xà mâu, đao, chùy, kích, mười tám thứ binh khí ở cửa ra vào. Từ sập
gụ khảm xà cừ, đến bàn ghế kiểu đời Càn Long, Khang Hy đến tủ bích phê,
bàn rửa mặt chỉ những công sứ, chánh tòa mới có, đều kê bày chật kín cả
nhà.
Cô Tắc Xê ở một mình, người hầu hạ có một con sen và một anh xe.
Đi phố, đi chơi, cô Tắc Xê ngồi chiếc xe cũng khảm xà cừ, người kéo cũng
cuốn xà cạp đỏ, quần áo trắng là, đội nón dứa chum chũm. Hình như tất cả
vàng ngọc và nhung lụa, xa tanh, gấm của cả tỉnh đều đắp lên người cô. Từ
những hột, dây chuyền, xuyến, vòng, nhẫn, hoa tai, trâm, cúc áo, ví, tráp,
hộp phấn sáp, ống vôi, "bót" thuốc lá... đều bằng vàng hay nạm ngọc, cứ
quấn quýt, chề chễ, lỉnh kỉnh khắp trên người, trên tay và chung quanh cô.
Tôi không thể đoán được phải bao nhiêu sáp và phấn đã trạt lên mặt cô, mà
tôi thấy cả đến mặt của những hình nhân của các hàng mã kỳ công nhất,
cũng không thể bóng, trắng và mỡ mượt như thế. Mặc dầu vẫn không thể
lấp được những nếp nhăn của một khổ mặt to xương và một lớp da đã nhăn
đã vỡ.
Năm ấy cô Tắc Xê nghe đâu gần năm mươi hay ngoài năm mươi rồi.
Tôi tuy ở cùng phố với cô và là đứa trẻ rất tò mò, nhưng tôi cũng không thể
biết được chuyện chồng con của cô, cũng như quê quán, họ hàng, lai lịch
của cô. Khi thì thấy đồn chồng cô là một quan tư giám binh, một công sứ,
một chánh án. Khi thấy nói chồng cô là những chủ gì chủ gì ở trên Hà Nội,
ở trong Sài Gòn. Cũng có người thì thào rằng chồng cô, và là người chồng
có con với cô hẳn hoi, hay thật là người đầu tiên ăn nằm với cô, là một cố
đạo! Cha này đã phải về Tây, sau khi nhà thờ làm lễ lột da cái bàn tay
chuyên cầm mình thánh Chúa cho con chiên chịu lễ!
Đây là những chuyện nghe đồn, nghe nói. Và đây là những điều thật
tôi được biết: cô rất hà tiện. Ít thấy cô đi chợ mua sắm gì cả. Nếu có hàng
rong nào qua nhà như bán rau, bán thịt, bán cá ế cô mới gọi mua. Bao giờ
