một cây đèn bầu thủy tinh xanh biếc, thông phong cao như một cây nến, và
có chao màu xanh dịu bằng bìa giấy gấp chếp nếp tôi làm lấy. Nhiều lúc tôi
như nghe cả thấy tiếng còi tàu gọi ùm ùm trên sông, và tiếng ầm ầm không
dứt của những máy cần trục mà gió biển thổi vang tỏa làm đêm khuya càng
thêm sâu lặng. Vùng ánh sáng ngoài phía đó cũng nhiều lúc như mở ngay
ra trên xóm tôi, dưới bầu trời sao.
Thường tôi viết và sửa chữa các truyện ngắn những ngày thứ năm, chủ
nhật. Còn các tối ngày thường, tôi sửa chữa viết lại tiểu thuyết. Sang bản
thảo thứ ba, tôi càng thấy ham. Tôi không viết bằng thứ giấy ba xu rưỡi
một thếp nữa. Tôi mua thứ giấy trắng kẻ sẵn năm xu một thếp. Đang sửa
viết lại chương bốn, chương năm phần một, tôi thấy còn cần phải sửa và
viết luôn lần thứ bốn hay lần thứ năm. Nhìn từng thếp, từng thếp bản thảo
mới cồm cộm thành tập ở trước mặt, và ở một bên mép bàn lại còn thêm
một chồng bản thảo cũ, sao mà thấy mình giàu có, đáng tin và nhất là có
thể tự hào! Những cảnh, những việc, những nhân vật cứ lần lần càng như
bụ bẫm lớn chắc. Đôi lúc tưởng chừng như là những đứa con từ mười ba,
mười bốn tuổi chuyển lên mười sáu, mười bảy tuổi vậy. Hay như những
bức tranh những đoạn phim đang mờ tối, lộn xộn, ngây ngô bỗng thay đổi
rực rỡ, nhịp nhàng, ý nhị.
Nhiều đêm, không những tôi chỉ ngồi nghe những bước đi về muộn
nhất từ ngoài ngõ vào, mà rồi còn nghe cả những tiếng ngáy giòn của
những người này, nghe cả những tiếng vỗ về nói mê nậng con và những
tiếng ụt ịt làu bàu của những đứa bé còn bú sữa thấy hơi mẹ, mà mẹ thì mệt
thiếp không còn thấy còn biết gì cả. Những nhân vật của tôi nhiều đêm
cũng quấn rúc tôi như thế, và tôi cũng mệt thiếp như thế.
Vào khoảng tháng mười một thì tôi xong bản thảo lần cuối cùng.
Tháng mười hai tôi ở Hải Phòng về Nam Định.
Cho tới bấy giờ tôi vẫn chưa có ý gì hoặc đưa xuất bản, gửi đăng báo.
Hay dự thi giải thưởng này giải thưởng khác. Tôi chỉ yên tâm là đã viết
