Đêm ấy tôi lại không sao nhắm mắt được! Tôi lại phải nghĩ đến những
ngày đói rét, tủi cực và bơ vơ, không thể nào quên được kia, những ngày
mới chỉ có cách đây gần hai năm thôi nhưng sao mà xa xôi, sao mà chìm
nặng?! Và tôi lại càng nghĩ đến những truyện đã viết, từ tập Những linh
hồn đau khổ đến những truyện đang chờ tôi ở Hải Phòng sau đây về sẽ sửa
chữa hay viết lại. Tôi lại nghĩ đến tiểu thuyết Bỉ vỏ với bao nhiêu tình, bao
nhiêu cảnh, bao nhiêu con người, bao nhiêu nỗi niềm tâm sự, thương yêu
đau xót. Tôi không cần tiền, tôi cũng không cần cả tên tuổi, tôi không có
một mảy may ý định gì là không trong trắng, không chính đáng trong công
việc viết, thì sao tôi lại vội vã trao gửi cuốn tiểu thuyết đầu tay ấy cho
những ai ai một cách dễ dàng, nông nổi, nôn nóng như thế!
Ơi! Những Trong trại tù trẻ con, Những linh hồn đau khổ và Bỉ vỏ! Ta
lại phải trở lại những ngày sống rất âm thầm, khắc khổ vừa qua mà ta đã
viết nên các ngươi thôi! Nếu như tình yêu của cả một đời người, hay nói
một cách khác, nếu như trái tim và tâm hồn của một con người, chỉ có thể
sống với những gì là lý tưởng cao quý, thiêng liêng, thì việc phải làm ngay
bây giờ là không được đưa đăng vội, không đưa in vội những tác phẩm mà
mình quyết tâm viết ra phải có giá trị, phải được sự quý mến tin cậy của
bạn đọc. Nghĩa là những tác phẩm không được phép phụ lòng tin cậy, sự
chờ đón, theo dõi của một xã hội chân chính, vì nó và chỉ có nó, ngòi bút
mới sống được!
Sáng sớm hôm sau tôi đón anh Th. ở cái ngã tư trước đây tôi vẫn chờ
anh cùng đi học và đi đá bóng. Tôi khổ sở xin lỗi anh, nói với anh trả lại
cho bản thảo Bỉ vỏ, anh Th. quay về nhà lấy đưa cho tôi lúc bảy giờ thì bảy
rưỡi tôi ra bến tàu thủy, xuống tàu và trở về Hải Phòng... Ngày ấy đúng vào
tháng chạp năm 1936. Ngày này, mùa rét năm trước, tôi đang viết bản thảo
lần thứ nhất cuốn tiểu thuyết đầu tay của tôi đây.
VI. NHỮNG HÌNH ẢNH THẮM THIẾT, NHỮNG TẬP SÁCH KỲ
DIỆU!
