có điện, hay như mắt thỏ cườm nhìn xuống các lùm cây xanh thẫm âm u.
Tôi cố hình dung ra các thứ gian nan vất vả, các thứ đường trường sông
núi, và đi quanh đi quất để làm lạc hướng cút lít và những người gác vườn.
Tôi bẻ toàn cành ngâu và hoa phượng vỹ đem về, và, lần nào tôi cũng bịa
thêm không biết bao nhiêu ly kỳ nguy hiểm trong những hành động phi
thường của tôi...
Mộ đắp có cỏ tươi phủ, có đài hoa, cổng chào và rừng cây chung
quanh. Chúng tôi xếp thành hàng cúi đầu lặng lẽ rất lâu, sau khi thầm thì
không biết bao nhiêu điều căn dặn nhau về khí tiết cùng với bao nhiêu điều
về giống nòi rất là văn hoa, lâm ly, thống thiết. Thường thường tôi ở lại sau
cùng, ngồi gác mộ cho tới khuya. Nghĩa là ngoài đường chỉ còn một vài
bóng người kéo xe, hoặc ngồi rù ở ngã tư hoặc đi lửng thửng càng cắp bên
tay, không còn buồn cất bước, và một hàng phở gánh leo lét ngọn đèn chai
chờ khách đi xem hát về muộn nhất ăn rẻ. Khắc giờ đó cũng là lúc những
sóng gió biển khơi xa xôi ở những Âu châu, Trung Hoa, Nhật Bản nổi dậy
trong trí tưởng tôi cùng với những hình ảnh không những của Phan Bội
Châu, Phan Chu Trinh, mà đặc biệt còn có một tên tuổi mà mọi người cùng
kính phục theo dõi, nghe ngóng và hết lòng tin cậy trông mong: Nguyễn Ái
Quốc.
Những năm 1927, 1928, 1929 này, có một số tiểu thuyết lịch sử viết về
những anh hùng và những chiến công xưa của dân tộc, đề cao tinh thần yêu
nước, thương nòi như: Tiếng sấm đêm đông (Ngô Quyền), Vua Bố Cái,
Châu chấu đá xe (Lý Thường Kiệt). Có truyện in thành sách bán trọn một
cuốn. Có truyện ra làm nhiều tập, bán hai, ba xu một tập. Châu chấu đá xe
đang ra thì bị cấm. Tiếng sấm đêm đông ra được mấy tháng mới cấm.
Những truyện này chúng tôi chung nhau tiền mua đọc rất mê mải, và
mặc dầu đã thấy đăng báo cấm, cả gia đình cũng như nhà trường đều căn
dặn không được giữ, không được đọc nữa, chúng tôi vẫn cứ giữ cứ đọc... bí
