mại bản tay chân quân phiệt Tưởng Giới Thạch lại càng ráo riết trong việc
chuyên chở hàng hóa và khí giới của Mỹ qua cảng Hải Phòng ăn chơi sầm
uất chưa từng thấy. Mặt khác bọn thống trị Pháp càng ra tay đàn áp phong
trào. Không còn một quyền tự do dân chủ nào do những cuộc đấu tranh từ
năm 1935 đến 1939 đã giằng được trong tay bọn chúng mà chúng không
cướp lại, không xóa bỏ đi. Các cuộc khám xét bắt bớ, tra tấn càng trắng
trợn, diễn ra ở ngay các nơi tập trung thợ thuyền và những nơi đã nổ ra
những cuộc đấu tranh trước đây. Xe ô tô đi bắt người đánh người ngay trên
xe, giữa ban ngày, đánh suốt dọc đường.
Tô Hiệu cũng đã bị kết án. Những anh em khác kẻ thì chờ ngày giải
lên Hòa Lò Hà Nội xử án lại, hay đi phát vãng; kẻ thì chờ ngày ra tù rồi bị
quản thúc hay biệt xứ. Các chị em cũng thế. Tin ngoài lại đưa vào cho biết
đế quốc Pháp đương gấp rút lập các trại giam tập trung ở Đông Dương. Tất
cả những anh chị em hoạt động cũ, mới đều phải trốn, phải rút vào bí mật.
Tình thế còn nhiều biến chuyển nữa! Phong trào đang khát cán bộ hơn cả
khát nước. Cách mạng càng phải dồn sức nữa để chuyển mạnh bước, những
bước thật quyết liệt, để chiến đấu với quân thù trong một cơn bão lửa sắp
nổi dậy...
Hơn một tuần trước ngày Tô Hiệu bị giải lên Hà Nội, tất cả chương
trình huấn luyện lý thuyết và công tác cách mạng cho chúng tôi đã làm
xong. Thật là đầy đủ, cặn kẽ, sinh động. Lại còn thêm cả phần phụ vận và
binh vận. Tô Hiệu cũng đã viết xong gửi trọn vẹn sang cho chị em bên trại
xà lim. Trời lại rét ngọt. Bốn giờ sáng hôm ấy cửa trại lại mở bất thường
như những khi giải tù đi phát vãng, đi chống án hay bị hành hình. Bọn anh
Tô Hiệu đã dậy từ lâu. Anh Tô Hiệu vẫn cái áo sợi dệt cổ lọ, màu tím than,
ngoài mặc áo vét tông cũ nâu sạm rộng thùng, đội cái mũ nồi bợt bạt và
mặc cái quần xanh thợ vá đũng, tươi cười ôm hôn bắt tay suốt lượt từ biệt
chúng tôi.
