một số truyện ngắn đã xếp thành tập Bảy Hựu rồi, nhưng đó là những cái
cũ, những cái đã viết đã đăng! Mười tám, hai mươi tuổi, đã tìm được đến
Cách mạng và Đảng, đã thấy thế nào là sự sống, nhất là đã thấy thế nào là ý
nghĩa của sự sống, và là một sự sống có ý thức, thì tôi phải bằng bất cứ
cách nào, bất cứ giá nào viết thêm những dòng chữ, có thêm những tác
phẩm! Những dòng chữ và những tác phẩm chứng nhận sự sống của tôi, lý
do và nội dung của sự tồn tại của tôi. Những dòng chữ và những tác phẩm
để góp một phần nhỏ bé chứng tỏ sự sống của một nền văn học nghệ thuật
chân chính và cách mạng. Những dòng chữ và những tác phẩm để góp
thêm một tiếng thét vào mặt bọn đế quốc thống trị cùng bè lũ tay sai của
chúng: chính Cách mạng và chủ nghĩa Mác - Lê-nin là chân lý và nhất định
chiến thắng!
Vào khoảng từ ngày 22, 23 tháng năm đến ngày 3, 4 tháng sáu tôi viết
được sáu hay bảy chương của tập Xóm cháy. Xóm cháy là cuộc đời của
những quần chúng lao động nghèo khổ, giác ngộ đấu tranh ở chung quanh
tôi, họ là đất sống và lẽ sống của bước đường viết văn của tôi. Với sáu, bảy
chương viết khi còn ở nhà và hơn hai mươi chương chừng hơn hai trăm
trang giấy
pơ-luya viết trên trại giam Bắc Mê đã bị lấy mất đi, tôi đã viết lại
thành một phần chính của tập Sóng gầm trong bộ Cửa biển sau đây.
Những ngày vào hè năm 1940 ấy tôi gần như không còn biết gì là
nóng nực. Cái nung nấu của không khí khủng bố đang hết sức dồn dập để
kịp với tình thế diễn biến của chiến tranh, còn hầm hập và ngột ngạt gấp
bội cái thời tiết nắng chói chang và nhoi nhói dông bão. Càng khuya, nhìn
vào bức vách quét vôi trắng, một mình trước cái mặt bàn véc ni đã bạc
trông như mặt ván thôi, đưa ngòi bút tràn qua những trang giấy quyết định
sự sống còn của mình, tôi gần như không còn biết mệt mỏi, gần như không
còn dám để cho mình một phút trống trải chậm chạp.
