gạo đã từ ba mươi đồng một gánh lên đến một trăm ba mươi đồng, rồi một
trăm sáu mươi đồng.
Chúng tôi chỉ ngày bữa cơm, mỗi người ba lưng bát, độn khoai, và
bữa cháo thôi, cũng phải ba thúng thóc một tháng!
Đã lắm lúc tôi ngồi viết như ngồi trên đống lửa. Người đói đã về chết
ở cả ngay chợ, trong quán mẹ tôi bán hàng và ở cả cửa ga tôi thường ra đón
tàu lên Hà Nội. Trời càng rét. Rét năm ấy thật là đặc biệt.
Sau chuyến đi Hà Nội với Kim Lân, đem bản thảo gõ cửa các nhà xuất
bản không nơi nào cho vay tiền cả, tôi trở về quê, đến nhà thì toát người ra.
Vì cả đói, mệt và rét.
Và cũng vì thấy bà đẻ nhà tôi ở Sơn Tây lại xuống. Đẻ nhà tôi dỡ ra
nào mũ thóp, nào yếm dãi có thể mặc kín cả ngực, nào bột sắn, nào đường
phèn cho "thằng Hà của bà", nào cương tàm thuốc hen của mẹ nó, và nào
những rễ gỉ rễ gì để mẹ nó sắc uống cho nhiều sữa! Rồi bà giằng ngay lấy
thằng cháu, bế xốc lấy nó, và cầm miếng chè lam chấm chấm vào miệng
cháu:
- Cháu bà lại ho hay sao mà khò khè thế này? Mẹ nó có chịu mặc ấm
cho nó hay không? Trời rét có rửa ráy cho con thì phải mang nó vào trong
buồng kia, và phải đốt sẵn đống lửa, để sẵn quần áo tã thay bên cạnh ấy!
Một tay ôm cháu, một tay cầm miếng bánh to bằng nửa viên ngói để
đấm mồm đấm miệng ấy, đẻ nhà tôi quài lại sau lưng đưa cho nhà tôi và
giục:
- Mẹ nó ăn đi, ăn đi! Rồi đi xin ngay ít hoa hồng bạch về hấp với
đường phèn cho nó uống đi...
