hề đồng Lê Văn Hậu mà tôi đã đưa về nhà nuôi kia... và cố nhiên lại nhắc
đến cái gác phố Pescadore lịch sử và cái nồi của anh. Vẫn ý vẫn lời của
những câu trên kia đã nói với tôi hôm đó, nhưng Nguyễn Huy Tưởng tức
Chánh Hòa ấy, không bệu cái mặt, lỳ lỳ, khinh khỉnh nữa. Ông ôm hẳn lấy
người tôi mà cười hô hố hẳn lên cũng vẫn rất chi là hồn nhiên ngây thơ,
khoái trá trong tiếng cười ngất của anh em như mưa xuống đầu tôi.
Thưa ông Chánh Hòa, tôi đã trót cao cả và nhân đạo nhưng nhân vật
của tôi không phản tôi đâu!
Ăn cắp của ông, của chúng ta chính là cặp vợ chồng ở cái tòa nhà mà
cửa sổ gác chúng ta phải trông sang kia, - cái tòa nhà chổng mông vào mũi
chúng ta với tất cả sự lộng lẫy, sung sướng, hãnh tiến của chủ nó.
Ăn cắp của ông, của chúng ta, của những ai là người lương thiện, làm
ăn cơ cực, chính là cái tổ chức, cái chế độ lúc bấy giờ, - cái chế độ và tổ
chức đã trả lương ông và mua bản thảo của tôi một cách lăng nhục như đối
với một công việc hành nghề cùng mạt, - cái chế độ và tổ chức ngang nhiên
xây nhà lầu, đóng hòm giấy bạc, vàng, kim cương, và tha hồ ăn uống nhảy
hát dâm dật trên xương máu con người và ở ngay trước mặt cả ông lẫn tôi.
Và làm chúng ta khổ sở, uất ức, căm giận vô cùng trong những tháng
ngày Bốn nhăm kia mà nông dân và các người lao động cùng kiệt khác đã
bị cái đói cướp đi từng xóm, từng ấp, từng làng, từng phố, từng khu, từng
chợ... từng vạn, từng vạn rồi lên đến hai triệu sinh mệnh ấy, cũng là cái tổ
chức và chế độ lúc bấy giờ đã dồn ông và tôi đến chân một bức tường lửa
không còn thể nào chịu nổi, ngoài bước phải tìm các cách cùng mọi người
bị giam hãm với mình đạp cho nó sập xuống, vùng ra, xây dựng một đời
sống khác mà sống.
Phải! Nhân vật của tôi không phản tôi mà chính là đã trung thành với
tôi. Trung thành ở với tôi cho đến ngày nay, trong những dòng chữ này, để
