CHƯƠNG II
"SỬ KÝ ĐỊA DƯ GIÁO KHOA THƯ" VÀ NHỮNG LỊCH SỬ TIỂU
THUYẾT
Phải lên đến lớp ba, gọi là lớp sơ đẳng (13)tôi mới được học lịch sử
Việt Nam ở trọn một quyển sách có cái tên như trên đây. (14)
-----
(13) Hệ thống tiểu học dưới thời Pháp thuộc có 6 lớp: lớp năm tức lớp
bét, lớp tư, lớp ba, lớp nhì năm thứ nhất, lớp nhì năm thứ hai và lớp nhất
tương đương lớp bốn hiện nay.
(14) Tức là cuốn Sử ký địa dư giáo khoa thư.
Sách này khoảng hơn trăm trang in. Ngoài những đầu bài in chữ to,
những từ, những câu cắt nghĩa, chú giải, những câu hỏi và những đoạn toát
yếu, v.v... lại còn những hình ảnh minh họa. Bởi vậy, phần chính thành bài
học chỉ còn mấy chục trang. Đã thế, mấy chục trang này về cuối lại là phần
khá dài về triều Nguyễn, với nào Nguyễn Hoàng, Nguyễn Ánh, đức cha Bá
Đa Lộc, hoàng tử Cảnh, v.v... Tiếp đến việc nước Pháp "phải đánh chiếm ba
tỉnh rồi sáu tỉnh Nam Kỳ"! rồi "đánh chiếm thêm cả Hà Nội và Bắc Kỳ"!
Rồi đặt nước "An Nam" thành một xứ bảo hộ. Xứ bảo hộ không còn tên
Việt Nam hay "An Nam" nữa mà thành ba tên là Nam Kỳ, Trung Kỳ, Bắc
Kỳ, chịu chung một cái "ơn cai trị" của mẫu quốc Đại Pháp! Phần này lại
càng tỉ mỉ, khá dài, với khá nhiều những hình ảnh dinh thự, phố xá, sông
bến, cầu đường chiếm hẳn hàng chục trang để quảng cáo công cuộc văn
minh khai hóa của mẫu quốc!
Còn Quang Trung thì sao? Quang Trung Nguyễn Huệ áo vải dựng cờ
làm nên nghiệp lớn. Đàng trong đánh bạt chúa Nguyễn, đuổi giặc Xiêm La;
ra đàng ngoài thì diệt tan triều đình vua Lê, chúa Trịnh, quét gọn giặc
Thanh. Trong cuộc hành quân ra Bắc Hà có một không hai trong lịch sử,
