ông giáo ốm. Bà vợ van lơn con mẹ đội Nhị bầu chủ cho bà ta vay thêm mẹ
Đức Sinh bốn mươi nhăm đồng nữa. Con mẹ đội Nhị nhất định không
nghe. Nó bảo nhỡ sang năm ông giáo lăn ra chết thì nó có chết thay ông
giáo để ông ấy đi lĩnh lương giả nợ cụ Cố đâu! Sau bà giáo đành chịu lấy
có hai mươi bốn đồng mà làm giấy vay bảy mươi hai đồng, gạt sổ thêm một
năm nữa...
Mẹ La chưa dứt nhời, Gái đen rít lên:
- Chỉ được có hai mươi bốn đồng thôi!
Mẹ La cũng gần như nghẹn nhời:
- Nhưng bà giáo lại chỉ được có hai mươi đồng. Con mẹ đội Nhị nó
khấu đi bốn đồng. Nó bảo đến sở Vạn Quốc bảo hiểm với Hội đồng đốc tờ
cũng không dám đảm bảo quá vòng tử như thế. Vậy nó sinh phúc nó đứng
ra bầu chủ cho, hôm bà giáo đem biếu nó chục trứng và chai rượu vang nó
không lấy thì giờ lấy tiền vậy...
Gian nhà lặng hẳn đi. Câu nói ban nãy của mẹ La nhắc lại chuyện cũ
càng xóc ruột, xóc gan Gái đen thêm. Ngày cha Gái bị bắt, nhà không bị
cướp mà bao nhiêu quần áo, mâm nồi, thứ lành, thứ tốt, đều sạch sành sanh.
Nào tiền ăn chực nằm chờ hết ở trước Sở mật thám Hải Phòng lại đến Tòa
án Hà Nội... Nào những ông đội, a dăng, ông gác, chỉ đến nhà tào lao mấy
câu thôi mẹ Gái cũng phải rượu chè cơm bưng nước rót. Rồi thuốc, rồi quà,
cả tiền nữa, gửi tay chúng nó để chúng nó đưa vào cho cha Gái. Ấy là
không kể tiền chạy cửa nọ cửa kia. Cả người mách mối cũng phải có tiền
cho họ! Cuối cùng mẹ Gái phải cậy người đến cửa Đức Sinh, nhờ y nói với
cha cố để xin cho cha Gái.
Hôm mẹ con đem đồ lễ đi cũng phải giấu người ông của Gái. Gái đen
đội đúng một quả sơn vừa trứng gà con so vừa cam Xã Đoài, lại còn xách
hai chục chim ngói đến trại Đức Sinh. Đức Sinh chỉ cho mẹ con ngồi ở
